www.acapus.com Greek         Αγγλικά Last updated 23/12/2004    
    

    

Photo Album
Αναζήτηση

         
  
  
Ο ΓΕΡΩΝ ΓΑΒΡΙΗΛ ΔΙΟΝΥΣΑΤΗΣ

Ο ΓΕΡΩΝ ΓΑΒΡΙΗΛ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ
Σονομιλητής: αρχιμ. Χαρίτων Εγκλειστρνώτης,
Θεολόγος
Κ.Ι.: Ο Γέρων Γαβριήλ Διονυσιάτης υπήρξε μια έξοχη μορφή του αγιορειτισμού των ημερών μας. Είναι πάρα πολλά αυτά, που θα μπορούσαν να λεχθούν για το μακαριστό Γέροντα. Εμείς, για καθαρά πρακτικούς λόγους, περιοριζόμαστε, στον παρόντα τόμο, σε μια ενδεικτική μαρτυρία του αρχιμανδρίτη Χαρίτωνος Εγκλειστριώτη, της ιεράς μονής Αγίου Νεοφύτου.
αρχ. Χ.Ε.: Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ ευτυχή, γιατί η χάρις του Θεού με αξίωσε να γνωρίσω τον αείμνηστο Γέροντα και στυλοβάτη του αγιορείτικου μοναχισμού Γαβριήλ Διονυσιάτη, έστω και στη δύση της ζωής του.
Είχα διαβάσει το βιβλίο του Η μοναχική ζωή κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας και μου άναψε την επιθυμία να τον συναντήσω. Το 1978 γνώρισα τον αείμνηστο Χρήστο Δέλλιο, γραφίστα, ο οποίος είχε έρθει στην Κύπρο για μια ατομική έκθεση.
Ο Χρήστος Δέλλιος διετέλεσε στο Άγιον Όρος έμπορος τροφίμων και ο Γέρων Γαβριήλ ήταν ο πνευματικός του πατέρας. Το 1979 πήγα στην αγιοτόκο Θεσσαλονίκη για θεολογικές σπουδές και συναντιόμουν πολύ συχνά με τον Χρήστο Δέλλιο, ο οποίος μου μιλούσε για το Αγιον Όρος.
Τον Αύγουστο του 1980, με τη βοήθεια του Θεού, επισκέφθηκα το αγιώνυμον Όρος. Πριν αναχωρήσω το ανακοίνωσα στον Χρήστο Δέλλιο, ο οποίος με συμβούλευσε να επισκεφθώ τη Μονή Διονυσίου και να συναντήσω το Γέροντα Γαβριήλ, διότι, όπως μου είπε χαρακτηριστικά, «αυτός είναι πολύ φωτισμένος και θα σε βοηθήσει πάρα πολύ».
Υπάκουσα στα κελεύσματα του Χρήστου Δέλλιου και πήγα στην ;ερά Μονή Διονυσίου. Μόλις τακτοποιήθηκα για να διανυκτερεύσω ζήτησα από τον αρχοντάρη -ήταν τότε ο πατήρ Νεκτάριος- να με οδηγήσει στο Γέροντα Γαβριήλ. Έτσι κι έγινε.
Η στιγμή θα παραμείνει βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μου. Ήταν κλινήρης, ένεκα του ότι είχε κάνει εγχειρίσεις στα πόδια. Την ημέρα, -ου συμπλήρωσε σαράντα χρόνια Ηγούμενος, γλίστρησε, έπεσε καταγής και τραυματίστηκε στο δεξί πόδι. Το επόμενο έτος, την ίδια ακριβώς ημερομηνία, κτύπησε και στο αριστερό πόδι. Έκτοτε παρέμεινε κλινήρης μέχρι της τελευτής του.
Μόλις πήγα κοντά του, του ασπάσθηκα το χέρι και με ρώτησε από που είμαι. Όταν του ανέφερα την Κύπρο, συγκινήθηκε πάρα πολύ. Ο πόνος του για τα δεινά της Κύπρου του τάραζε τα σωθικά. Ήθελε πριν από το θάνατο του να τη δει όλη ελεύθερη, αλλά τα συμφέροντα των ισχυρών της γης, κατά την έκφραση του, παρατείνουν το δράμα της. Με ευλάβεια μου μίλησε για τον αείμνηστο αρχιεπίσκοπο Μακάριο, τον οποίο είχε συναντήσει δυο φορές στην Αθήνα.
Το πρόσωπο του πραγματικά έλαμπε. Ήταν ήρεμο, πράο και απλό. Παρόλη τη σκληρή δοκιμασία του, είχε την ιώβειο υπομονή και την κατά Θεό ταπείνωση. Θεωρούσε τη δοκιμασία του παιδαγωγικό μέσον ένεκα των πολλών του «αμαρτιών», όπως ο ίδιος έλεγε.
Σ' όλη τη διάρκεια της συνάντησης μας με νουθετούσε, τονίζοντας μου ιδιαιτέρως την αξία της χριστομίμητης ταπείνωσης και της υπακοής στον πνευματικό Γέροντα. Έμεινα μαζί του μέχρι την ώρα του Εσπερινού και δεν αντιλήφθηκα το πώς πέρασε η ώρα.
Άν και κλινήρης ο Γέρων Γαβριήλ και μη δυνάμενος να πηγαίνει στις Ακολουθίες, είχε τοποθετήσει πάνω από το κρεβάτι του πόνου εσωτερικό τηλέφωνο, το οποίο ήταν συνδεδεμένο με το Καθολικό της Μονής και συμμετείχε κατ' αυτό τον τρόπο στις Ακολουθίες. Ποτέ δεν παραμελούσε τα μοναχικά του καθήκοντα και ποτέ δεν αποχωριζόταν το αγαπημένο του κομποσχοίνι. Αδιαλείπτως προσηύχετο και «ένηφεν εν πάσι». Σ' όλους όσοι τον είχαν γνωρίσει ήταν πολύ σεβαστός και αγαπητός.
Κ.Ι.: Τον συναντήσατε αρκετές φορές;
αρχ.Χ.Ε.: Κάθε φορά που πήγαινα στο Άγιον Όρος πήγαινα στη Μονή Διονυσίου, για να συναντήσω το Γέροντα Γαβριήλ. Τόσο πολύ με έθελγε η προσωπικότητα του, που, αν ήταν δυνατό, θα έμενα πάντα δίπλα του.
Αυτά, που άκουσα από το στόμα του, ήταν λόγια παρηγοριάς, λόγια που με βοήθησαν στην πορεία μου ως κληρικού και ως μοναχού. Κάθε φορά, που πήγαινα να τον επισκεφθώ, με ασπαζόταν πατρικά και, όταν αρχίζαμε τη συνομιλία μας, έβλεπα το φωτισμένο και χαρισματούχο άνθρωπο, τον πατριάρχη του πνευματικού λόγου.
Είχε πολλές έγνοιες για την πορεία των εθνικών θεμάτων και χαιρόταν για την άνθηση του Αγίου Όρους.
Ο Γέρων Γαβριήλ ήταν τόσο πολύ ταπεινός, που σ' όλους άνοιγε την καρδιά του και έδιδε πλουσιοπάροχα από τον πλούτο της καθαρής καρδιάς του νουθεσίες. Είχε τη μείζονα των αρετών, τη διάκριση και
στον κάθε ένα μιλούσε ξεχωριστά ως ένα ξεχωριστό πρόσωπο, με τις δικές του αναζητήσεις.
Όλους όσους πήγαιναν κοντά του, τους νουθετούσε πατρικά. Τους έλεγε με άδολη αγάπη ν' απαιτήσουν την υψοποιό ταπείνωση και την πραότητα της ψυχής, μιμούμενοι τον Κύριο Ιησού Χριστό. Στον κάθε ένα είχε και κάτι ξεχωριστό να πει. Παρόλη τη δοκιμασία του η μνήμη του ήταν διαυγής και ανακαλούσε παλαιές μνήμες.
Κ.Ι.: Κάποια χαρακτηριστικά περιστατικά θα θέλατε να μας αναφέρετε, πατέρα Χαρίτων;
αρχ.Χ.Ε.: Το 1982, την ημέρα της πανηγύρεως της Μονής Διονυσίου, στις 24 Ιουνίου, προέστη της Θείας Λειτουργίας ένας Μητροπολίτης. Πριν αναχωρήσει από τη Μονή πήγε να επισκεφθεί το Γέροντα Γαβριήλ στο νοσοκομείο της Μονής, όπου νοσηλευόταν. Ο Γέρων Γαβριήλ επέμενε να του ασπασθεί το χέρι, για να λάβει συγχώρεση από το Μητροπολίτη, διότι κάποτε είχαν μια μικρή διαμάχη από τις στήλες της Αγιορείτικης Βιβλιοθήκης, μιας εφημερίδας του Βόλου, για το επίμαχο θέμα της επικράτησης της δημοτικής γλώσσας και της εξάλειψης της καθαρεύουσας. Ο Μητροπολίτης ούτε που ενθυμείτο κάτι τέτοιο. Μετά που έφυγε ο Μητροπολίτης, ο Γέρων Γαβριήλ μου είπε: «Τώρα ξαλάφρωσα από κάτι, για το οποίο ένιωθα βάρος». Τόσο πολύ ταπεινόφρων ήταν.
Θεωρούσε τον εαυτό του ως άτομο με πολλές παραλείψεις. Όταν μια φορά του ζήτησα να μου διηγηθεί κάτι από τη ζωή του, τις εμπειρίες του, για να τα γνωρίζουμε εμείς οι νεότεροι, διότι ήταν προς το τέλος του επίγειου βίου του, αρνήθηκε, λέγοντας μου χαρακτηριστικά: «Εγώ, παιδί μου Χαρίτων, δεν έχω ο,τιδήποτε επάνω μου καλό. Είμαι ένας άνθρωπος με πολλές παραλείψεις. Πάντοτε φρόντιζα για τους άλλους και για μένα καθόλου. Πήγαινα κι εξομολογούσα στο Διδυμότειχο κι αλλού, από πρωίας μέχρι εσπέρας και παραμελούσα συνεχώς τον εαυτό μου. Δεν έχω τι να σας πω».
Διακαής μου πόθος ήταν να τον δω προ της εκδημίας του προς Κύριον και να πάρω την ευχή του. Ο Θεός με καταξίωσε. Πήγα στην πανήγυρη της ιεράς Μονής Αγίου Παύλου και Αγίου Γερασίμου του εν Κεφαλληνία. Μετά από την Ακολουθία της Τραπέζης, πήρα τις αποσκευές μου και ξεκίνησα πεζός για την ιερά Μονή Διονυσίου. Έφτασα λίγο πριν από τον Εσπερινό και, αφού τακτοποίησα τα της διανυκτέρευσης, πήγα αμέσως στο νοσοκομείο της Μονής και βρήκα το Γέροντα Γαβριήλ να περνά τις τελευταίες ώρες του επί της γης. Κάθησα δίπλα στο κρεβάτι του και προσευχόμουν με δάκρυα στα μάτια. Κάποια στιγμή άνοιξε τα μάτια του, με κοίταξε κι εγώ τον ρώτησα τι κάνει. Μου απάντησε «καλά», ασπάσθηκα το χέρι του και, αφού μ' ευλόγησε, έκλεισε τα μάτια του και πάλι. Το πρωί τελέσθηκε η Θεία Λειτουργία στο παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, απέναντι από το Νοσοκομείο της Μονής κι εγώ βοηθούσα τους ψάλτες. Ο Γέρων Γαβριήλ κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων. Προτού φύγω για έξω, πήγα και πάλι να πάρω την ευχή του' όμως κοιμόταν και δεν θέλησα να τον ενοχλήσω. Αυτή ήταν η τελευταία φορά, που τον έβλεπα. Μετά από τρεις ημέρες ετελεύτησε πλήρης ημερών.
Η γνωριμία μου με τον αείμνηστο Γέροντα Γαβριήλ Διονυσιάτη υπήρξε σημαντική και πολύ διδακτική για την πορεία μου ως κληρικού. Διδάχθηκα την ταπείνωση, την υπομονή, την αγάπη προς τη λατρεία, αλλά, πάνω απ' όλα, τη διάκριση, τη μητέρα πασών των αρετών. Η γνωριμία μας υπήρξε βραχεία μεν, καρποφόρα δε. Ας είναι αιωνία η μνήμη του και ας πρεσβεύει υπέρ ημών «των περιλειπομένων».
 

Συνομιλητής: Αρχιμ. Βενέδικτος Λοΐζου,
Θεολόγος
Κ.Ι.: Πατέρα Βενέδικτε, νομίζω είχατε κάποιες εμπειρίες εκτός Κύπρου με Γέροντες;
Β.Α.: Ασφαλώς, με την επέμβαση και την οικονομία του Θεού στα Ιεροσόλυμα και στο Άγιον Όρος. Θα ήθελα εάν μου επιτρέπετε να ξεκινήσω από τα Ιεροσόλυμα.
Στα Ιεροσόλυμα έτυχε να γνωρίσω στη Λαύρα του Αγίου Σάββα του ηγιασμένου, το προπύργιο αυτό της Ορθοδοξίας, το μοναχό Ιωάσαφ, ο οποίος ήταν Ρώσσος στην καταγωγή. Ο μοναχός Ιωάσαφ βρίσκεται σήμερα στην αιωνιότητα. Ησκείτο πολύ στη νοερά προσευχή ο πατήρ Ιωάσαφ. Στο κελλί του δεν είχε καθόλου ανάπαυση. Δεν εκοιμάτο ή εκοιμάτο πολύ λίγο. Δεν είχε κρεβάτι. Αντί κρεβατιού, είχε μία μάζα από άχυρα (τα είδαμε και μαρτυρούμε περί της αληθείας). Ασχολείτο συνέχεια με τη νοερά προσευχή.
Πολλές φορές, συνασκητές του, τον άκουαν το βράδυ που ασκούσε την ευλογημένη νοερά προσευχή μετά κλαυθμών και οδυρμών. Είχε σε πολύ μεγάλο βαθμό την κατάνυξη, η οποία, βέβαια, είναι επενέργεια του Αγίου Πνεύματος και είναι καρπός της νήψεως και της νοερός προσευχής.
Ο πατήρ Ιωάσαφ όλως αναπάντεχα εκλήθη από τον τότε Πατριάρχη, το Βενέδικτο, να υπηρετήσει στο ναό της Αναστάσεως, στα Ιεροσόλυμα. Εκεί οι συνθήκες ήταν πολύ διαφορετικές απ' ό,τι στο ασκητικό μοναστήρι του Αγίου Σάββα. Όταν οι πάντες ξεκουράζονταν ο πατήρ Ιωάσαφ πήγαινε πίσω από την αγία Τράπεζα της Αναστάσεως, αγκάλιαζε το ξύλο του Σταυρού, τον Εσταυρωμένο, αισθανόταν ότι ο Χριστός ήταν ζωντανός επάνω στο ξύλο του Σταυρού' εκεί συνέχιζε την επικοινωνία του διά της νοεράς προσευχής με τον Αγαπημένο νυμφίο της ψυχής του. Ένα βράδυ τον είδα κι εγώ σ' αυτή τη στάση και μπορώ να το μαρτυρήσω.
Επίσης, στα Ιεροσόλυμα, γνώρισα μία μοναχή στο Όρος των Ε-λαιών, η οποία εκοιμήθη το 1972. Ήτο Ρωσσίδα και ήταν πριγκήπισσα, πρώτη εξαδέλφη της βασίλισσας Όλγας της Ελλάδας. Η βασίλισσα Όλγα ήταν η σύζυγος του Γεωργίου του Α'. Η πριγκήπισσα Ταμάρα, η οποία άφησε την κοσμική δόξα και ενεδύθη το μοναχικό σχήμα, επεδόθη σε ασκητικούς αγώνες. Δεν ήθελε να κατοικήσει σε δωμάτιο, σε κελλί, όπως οι άλλες μοναχές. Προτίμησε ένα σπήλαιο το οποίο βρισκόταν πλησίον της μονής της Αναλήψεως, στο Όρος των Ελαιών.
Κ.Ι.: Πατέρα Βενέδικτε, αναφερθήκατε στο Άγιον Όρος. Εκεί είναι η κιβωτός της Ορθοδοξίας, με μία τεράστια, πέραν των 1000 ετών, παράδοση και εμπειρία. Οι πνευματικοί θησαυροί βιώνονται μέσα από ασκητικές μορφές. Μιλήστε μας γι' αυτές τις περιπτώσεις που γνωρίσατε στο Άγιον Όρος.
Β.Λ.: Ναι. Βέβαια η αλήθεια είναι ότι η Ορθοδοξία δεν περιορίζεται μόνο στα στενά όρια της Αγιορείτικης χερσονήσου.
Όσες φορές ο Θεός οικονόμησε να βρεθώ στο Άγιον Όρος, ποτέ μου, δεν επεχείρησα να σκεφτώ ότι ταξιδεύω στο Άγιον Όρος για να δω αγίους. Παρακάλεσα απλώς, την Παναγία, η οποία είναι η αγία των αγίων να μου δώσει σημάδια, χειροπιαστά σημάδια για την αναξιότητά μου, ώστε να μπορέσω να βοηθηθώ και να σωθώ. Περισσότερο παρεκάλεσα την Παναγία να με βοηθήσει να γνωρίσω καλύτερα τον Υιό της.
Στο Άγιον Όρος, η Μητέρα των μοναχών, οικονόμησε να γνωρίσω το μακαριστό Γέροντα Γαβριήλ Διονυσιάτη. Υπήρξε ο Γέροντας του π. Θεοκλήτου Διονυσιάτη. Πρόκειται για μεγάλη, παναγιορειτική μορφή. Το στοιχείο το οποίο διέκρινε το μακαριστό Γέροντα Γαβριήλ Διονυσιάτη ήταν εκείνο της κατανύξεως και των δακρύων.
Όταν τον εγνώρισα ήταν γέρων 90 ετών. Όμως ποτέ δεν εγκατέλειπε την Ακολουθία. Συγκεκριμένα τον ενθυμούμαι με τα γεροντικά του δεκανίκια να πορεύεται στο παρεκκλήσιο της Παναγίας του Ακάθιστου Ύμνου, να στέκεται στο στασίδι του, να βάζει το πρόσωπο στις παλάμες του κι εκεί, κατά τη διάρκεια που εψάλλετο ο Παρακλητικός Κανόνας της Θεοτόκου να κλαίει αδιάλειπτα για όλον τον κόσμο. Αυτό το στοιχείο της κατανύξεως, βέβαια, ο Γέροντας το μετέδιδε και σε όσους τον πλησίαζαν. Κυρίως, στο Εξομολογητήριο. Ήταν άριστος πνευματικός.
Κ.Ι.: Θυμάστε τίποτε από τα λόγια που σας είπε;
Β.Α.: Θυμάμαι κάτι το πολύ χαρακτηριστικό. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου. Μου είπε: «Παιδί μου, όταν γίνεις ιερέας και πνευματικός, και θα γίνεις σε πολύ νεαρή ηλικία, ποτέ σου στην εξομολόγηση μη ζητάς να επεμβαίνεις στην προσωπική ζωή των εξομολογουμένων. Ο κάθε εξομολογούμενος είναι πρόσωπο Χριστού, είναι αδελφός Χριστού, έχει την αξία του ως πρόσωπο και ως προσωπικότητα.
Δεν επιτρέπεται ο πνευματικός να επεμβαίνει στην προσωπικότητα του εξομολογουμένου».
Αυτό το πράγμα έχει εντυπωθεί πολύ βαθιά μέσα μου κ. Ιωαννίδη.
Κ.Ι.: Όμως, στάθηκε και καθοδηγητής ψυχών ως πνευματικός.
Β.Λ.: Οπωσδήποτε. Όμως, στη σύγχρονη εποχή, τολμώ να ομολογήσω, ότι ακόμα και εμείς οι πνευματικοί, έχουμε κάπως ξεφύγει από το σκοπό μας. Συχνά ο σκοπός γίνεται σκοπιμότητα. Πρέπει να είμεθα πολύ προσεκτικοί. Ο πνευματικός πρέπει να τηρεί μια λεπτότατη πνευματική ισορροπία. Πρέπει να είναι και μακριά και κοντά στον άνθρωπο.
Κ.Ι.: Είναι θέμα διάκρισης, το ξέρετε καλύτερα από μένα. Είναι εκείνο το άπαν που διδάσκουν οι ασκητικές μορφές και που χρειάζεται σε όλους μας προκειμένου να ξεχωρίσουμε τί είναι εκείνο που απαιτεί η ψυχή για να πάει λίγα βήματα πιο πέρα, πιο κοντά στο Χριστό.
Β.Λ.: Εμείς πρέπει να παρακαλούμε το Θεό να κινεί πάντοτε τις χορδές της καρδιάς μας μέσα στην ισορροπία του μέτρου που δίδαξαν οι άγιοι Πατέρες.
Κ.Ι.: Για το θέμα που συζητούμε, των ασκητικών μορφών, σε συνάρτηση με τον πνευματικό δρόμο, έχετε τίποτε άλλο να προσθέσετε, πατέρα Βενέδικτε;
Β.Λ.: Θα ήθελα να πω ότι στην εποχή μας η νήψη και η προσευχή είναι μεγάλη υπόθεση. Και δεν είναι θέμα διαφήμισης. Η νήψη είναι εσωτερική εργασία, είναι, πρωτίστως, αρετή της ψυχής, το απαύγασμα του πόνου. Οι πατέρες λένε: «Ομιλεί εκείνος, ο οποίος μαθαίνει πρώτα για τα θεία, παθαίνει για τα θεία και εκ του περισσεύματος της καρδίας του ομιλεί». Ποτέ να μην είμεθα άνθρωποι του απολύτου. Πρέπει η εργασία μας να είναι κεκρυμμένη εν Χριστώ. Μιλώ για τη νοερά εργασία, για τη νοερά προσευχή. Η νήψη και η προσευχή δεν είναι ρούχα τα οποία βάζουμε στο σχοινί για να στεγνώσουν. Είναι εργασία πνευματική που καλλιεργείται μέσα στο ευλογημένο χωράφι της καρδίας και ασφαλέστατα η καρδία του ανθρώπου είναι ο Παράδεισος. Εκεί κατοικεί ο τριαδικός Θεός, εάν βέβαια το έδαφος καλλιεργηθεί με την ταπείνωση, η οποία, κατά τον άγιο Ιωάννη της Κλίμακος είναι η μητέρα όλων των αρετών.
Κ.Ι.: Ο Χριστός ζήτησε απ' όλους μας την πτώχεια τω πνεύματι. Μακάριοι οί πτωχοί τω πνεύματι οτι αυτών εστί ή βασιλεία των ουρανών. Χωρίς την ταπείνωση, την άκρα συντριβή, την οποία μας δίδαξε ο Κύριος κατά τη διάρκεια της επιγείου ζωής Του και στο Σταυρό, χωρίς την κένωση, δεν μπορεί να υπάρξει η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος εντός μας, η οποία θα μας οδηγήσει στη γνώση και στο πάθος των θείων μυστηρίων τα οποία ητοίμασε ο Θεός τοις αγαπώσιν Αυτόν.
 


Τα μοναστήρια της Αττικής
Τα περισσότερα μοναστήρια είναι χτισμένα σε θαυμάσ ...
Περισσότερα >>
Ο Μοριάς
Από τα μοναστήρια του Μοριά πρέπει να σημειωθούν τ ...
Περισσότερα >>