www.acapus.com Greek         Αγγλικά Last updated 23/12/2004    
    

    

Photo Album
Αναζήτηση

         
  
  
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ. Συμπεράσματα από την κριτική του Δαρβινισμού

Ύστερα από την πλατιά έκθεση και τη σχεδόν βήμα-προς- βήμα κριτική του Δαρβινισμού, μπορούμε να διατυπώσουμε χωρίς πολύ κόπο τ’ ακόλουθα συμπεράσματα:
α) Η φυσική επιλογή, δηλαδή ο πυρήνας της θεωρίας του Δαρβίνου, δημιουργεί πάρα πολλές αμφιβολίες για την αξιοπιστία της, για τους λόγους που αναπτύξαμε. Ακόμη η φυσική επιλογή, σαν θεωρία αυτή καθεαυτή, δεν είναι καθόλου επαρκής και ικανοποιητική στην προσπάθειά της να εξηγήσει πώς το ένα είδος προήλθε από το άλλο. Μπορεί η προσαρμογή ενός ατόμου στο περιβάλλον να δημιουργεί νέους τύπους (οικοτύπους η βιότυπους), νέες φυλές, νέες ποικιλίες• όμως ο προσαρμοσμένος τύπος δεν μπορεί ποτέ να ξεπεράσει τα όρια του είδους και να δημιουργήσει με τη φυσική επιλογή νέο είδος, όπως υποστηρίζει η θεωρία της εξελίξεως.
Όσον αφορά τις βοηθητικές θεωρίες, που ο Δαρβίνος διατύπωσε για να στηρίξει τη βασική θεωρία της φυσικής επιλογής, λέμε τούτο: Και μόνο το πλήθος τους δημιουργεί αμφιβολίες. Ο λόγος είναι απλός. Ή υπάρχει μια θεωρία, που εξηγεί ικανοποιητικά όλα τα όμοια και ανάλογα φαινόμενα• ή, εφόσον δεν τα εξηγεί ικανοποιητικά, τροποποιείται ή αλλάζει ή και απορρίπτεται, για να βρεθεί μια άλλη. Το να χουμε ένα πλουραλιστικό σύστημα θεωριών και από τις πολλές θεωρίες να διαλέγουμε πότε τη μια και πότε την άλλη για να ερμηνεύσουμε το ίδιο φαινόμενο, αυτό δεν είναι καθόλου επιστημονική μέθοδος. Και σ’ αυτό το σημείο ο Δαρβίνος δεν προχώρησε καθόλου επιστημονικά.
β) Ας δούμε τώρα προσεκτικότερα το θέμα. Με τον όρο «εξέλιξη» εννοούμε την εμφάνιση μιας μορφής με πρωτότυπη οργάνωση, που χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα σε σχέση με τις προηγούμενες μορφές (1), από τις οποίες προήλθε. «Εξέλιξη» σημαίνει, ότι κατά την εμφάνιση των οργανισμών στη γη ακολουθείται μια σοφή διάταξη: Πρώτα εμφανίζονται οι απλούστεροι οργανισμοί και στη συνέχεια οι πολυπλοκότεροι. Και, σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα που διαθέτουμε, δεν παρουσιάζει χαρακτήρα βαθμιαίο και προοδευτικό, αλλά είναι ασυνεχής και διακοπτόμενη• προχωρεί με αιφνίδια άλματα.
Και δεν πρόκειται μόνο για τις τρεις μεγάλες και χαρακτηριστικές ασυνέχειες, που διαπιστώνει και περιγράφει ο Γάλλος βιολόγος, ζωολόγος και μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας των Επιστημών Ρ. - P. Grasse (Γκρασσέ) στο πασίγνωστο βιβλίο του «Toi, ce petit dieu» (=«Εσύ, ο μικρούλης Θεός!») (2) και που χωρίζουν την Ανθρωπόσφαιρα, τη βιόσφαιρα και τη μακρόσφαιρα• φαίνεται ότι και μεγάλες ομάδες οργανισμών χωρίζονται μεταξύ τους απότομα. Αυτά είναι τα τελευταία συμπεράσματα της Παλαιοντολογίας, που είναι αντίθετα προς εκείνα που δεχόμασταν μέχρι σήμερα. Η Παλαιοντολογία δεν παρέχει κανένα ή σχεδόν κανένα εύρημα πάνω στη γένεση των μεγάλων κλάδων διαιρέσεως και των τύπων οργανώσεως (3).
Ύστερα απ’ αυτά, αν ρίξουμε μια ματιά στις πρώτες σελίδες του βιβλίου της Γενέσεως (είναι το πρώτο βιβλίο της Π. Διαθήκης) με καλόπιστη διάθεση• κι όταν λάβουμε υπόψει ότι δεν κρατάμε ένα επιστημονικό βιβλίο, θα διαπιστώσουμε, χωρίς πολύ κόπο, τούτο: Στις σελίδες αυτές, που περιγράφουν τη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου από το Θεό, υπάρχει μια ασυνεχής εμφάνιση οργανισμών• προχωρούμε από τους απλούστερους προς τους πολυπλοκότερους. Και παντού, σε κάθε στάδιο δημιουργίας, κυριαρχεί ο παντοκρατορικός λόγος του Θεού, η δημιουργική του δύναμη.
γ) Κανείς δεν μπορεί ν’ αρνηθεί ότι η φυσική επιλογή είναι ένα γεγονός. Αυτή όμως δεν ενεργεί και δεν δρα τόσο σαν παράγοντας εξελίξεως, όσο σαν παράγοντας διατηρήσεως του μέσου τύπου του είδους. Κυρίως βοηθά στο να διατηρηθεί ο καλύτερα προσαρμοσμένος τύπος στις υπάρχουσες συνθήκες. Και ταυτόχρονα τείνει να εξαλείψει τις μορφές, που αποκλίνουν πολύ από τον μέσο όρο. Ο Δαρβίνος είχε την ευφυΐα να προβλέψει ότι η φυσική επιλογή αδυνατεί να στηρίξει τη θεωρία του. Έτσι τρία χρόνια μετά τη δημοσίευση του πολύκροτου έργου του «Περί της Καταγωγής των Ειδών» έγραφε στο φίλο του φυσιοδίφη J. D. Hooker (Χούκερ): «Λυπάμαι γιατί η δόξα έχει ελαττωθεί από τη φυσική επιλογή, της οποίας ο ρόλος είναι τόσο υπέρμετρα αμφίβολος» (4).
Εξάλλου ο ίδιος ο Δαρβίνος, διαβλέποντας «το ασαφές και σκιώδες της θεωρίας του», δηλώνει στο δεύτερο σπουδαίο έργο του «Περί της Καταγωγής του Ανθρώπου»:
«Παραδέχομαι τώρα (...) ότι στις πρώτες εκδόσεις του έργου μου «Η καταγωγή των ειδών» είχα ίσως αποδώσει υπερβολική σημασία στο ρόλο της φυσικής επιλογής ή της επιβίωσης του ικανότερου. Γι’ αυτό κι άλλαξα την πέμπτη έκδοση του, έτσι που να περιορίσω τις παρατηρήσεις μου στις προσαρμογές κατασκευής» (5).
δ) Η θεωρία του Δαρβίνου βοήθησε την επιστήμη σε άλλα επίπεδα• όπως τη θεώρηση του είδους σαν ένα σύνολο - πληθυσμό, που υπακούει στους νόμους της στατιστικής. Δεν πέτυχε όμως τον ουσιαστικό της σκοπό• δηλαδή δεν πέτυχε να ερμηνεύσει την καταγωγή των ειδών, βρίσκοντας ένα μηχανισμό που (όπως επιθυμούσε ο Δαρβίνος) ν’ αντικαταστήσει την παρέμβαση του Θεού-Δημιουργού.
Ο Δαρβίνος, γεμάτος εσωτερικές συγκρούσεις ένεκα της απομακρύνσεώς του από το Θεό, προχώρησε παθιασμένα και πεισματικά, αδιαφορώντας εντυπωσιακά αν έμενε ακάλυπτος από την απουσία αποδείξεων. Προχώρησε έχοντας απόλυτη πίστη στις υποθέσεις και στις θεωρίες του. Μ’ αυτό το πείσμα και το πάθος διαμόρφωσε ένα σύνολο θεωριών, χωρίς να φοβάται να επανορθώνει, όπου χρειαζόταν, ένα λάθος μ’ ένα άλλο λάθος! Ένα λάθος με άλλα λάθη!... Δυστυχώς πέρα και πάνω απ’ όλα, όπως παρατηρεί ο Τυϊγιέρ, ο Δαρβίνος ήταν ένας άνθρωπος εγωιστής και πεισματάρης (6).
ε) Από την κριτική των νόμων, που, όπως υποστηρίζει ο Δαρβίνος, βοήθησαν την εξέλιξη των διαφόρων ειδών, καταλήγουμε στο ακόλουθο συμπέρασμα: Ούτε ο καθένας χωριστά από τους νόμους αυτούς ούτε και όλοι μαζί μπορούν να δημιουργήσουν ριζικές αλλαγές και μεταβολές, με τις οποίες να σχηματισθεί η ποικιλία των ειδών. Εξάλλου αυτές οι αλλαγές και μεταβολές έπρεπε να ’ναι πολύ ριζικές, Γιατί, κατά το Δαρβίνο, τα διάφορα είδη ζωής προήλθαν από ελάχιστους αρχέγονους μονοκύτταρους οργανισμούς. Αυτοί οι οργανισμοί — πάντα κατά το Δαρβίνο — δεν ξεπερνούσαν τη μονάδα• κι αν την ξεπερνούσαν, πάντως δεν έφταναν τον αριθμό των δακτύλων του ενός χεριού.
Είναι όμως δυνατόν η μικροεξέλιξη στο επίπεδο των γονιδίων, αρχίζοντας από ένα μονοκύτταρο ατελή οργανισμό, να δημιουργήσει με το πέρασμα του χρόνου την πολυποίκιλη και πολύπλοκη σύνθεση των οργάνων, και τις αμέτρητες μορφές των ειδών, με τις οποίες εμφανίζεται σήμερα το βασίλειο των φυτών και των ζώων;
Όταν κανείς προσπαθήσει να στοχαστεί και να εμβαθύνει σ’ αυτό το απλό ερώτημα, δε θα δοκιμάσει έκπληξη γι’ αυτό που είπε στις αρχές του αιώνα μας (το 1902) ο Hans Driesch (Χανς- Ντρις). Είπε ο Ντρις: «Για τους φωτισμένους ανθρώπους ο Δαρβινισμός έχει πεθάνει εδώ και χρόνια» (7)! Τα λόγια του φιλόσοφου και βιολόγου Ντρις έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα, γιατί ο ίδιος ήταν ο κύριος μαθητής του άθεου και υλιστή Χαίκελ, που ήταν ο κατεξοχήν εκπρόσωπος του υλιστικού μονισμού. Σημασία επίσης έχει το ότι ο Ντρις δεν εκλόνισε θεωρητικά τον υλιστή Χαίκελ και το Δαρβινισμό. Προχώρησε πειραματικά, αντικειμενικά, με αίσθημα αληθινής επιστημονικής ευθύνης. Και ύστερα από εργαστηριακές έρευνες εβεβαίωσε πως «η ζωή υπερβαίνει το πεδίο της νεκρής ύλης» (8)•
Αν ο Δαρβίνος ήταν λιγότερο πεισματάρης και περισσότερο ταπεινός• αν δεν έχανε την πίστη του, αλλά ζητούσε βοήθεια και φωτισμό στις έρευνές του από τον πάνσοφο Δημιουργό, η επιστήμη κι η ανθρωπότητα θα είχαν να κερδίσουν πολλά. Γιατί ο Δαρβίνος είχε πράγματι μεγαλοφυή σκέψη, την οποία άδικα περιόρισε στο θεωρητικό πεδίο, προσπαθώντας — μάταια — να αποκλείσει κάθε παρέμβαση του πάνσοφου, παντοδύναμου και αγαθού Δημιουργού Θεού στον έμβιο κόσμο.



Το άλμπουμ
Οι φωτογραφίες που θα βρείτε στο ...
Περισσότερα >>
Ο "αθλητής" του Χριστού
  «Έρχεται μια μέρα όπου ο ηγεμονικός μας νου ...
Περισσότερα >>