www.acapus.com Greek         Αγγλικά Last updated 23/12/2004    
    

    

Photo Album
Αναζήτηση

         
  
  
Κινητά τηλέφωνα

Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας χρηματοδότησαν με $ 28.000.000 ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Dr George Karlos για να διεξάγουν έρευνα σχετικά με την επίδραση των κινητών στον ανθρώπινο οργανισμό. Μετά 1 χρόνο  έρευνας τα πρώτα αποτελέσματα ήταν αρνητικά τα οποία  φυσικά  δεν άρεσαν στις εταιρείας . Διέκοψαν την χρηματοδότηση και προσπάθησαν να μη δημοσιευτούν τα αποτελέσματα. Οι ερευνητές συμφώνησαν μεταξύ τους  να γνωστοποιήσει ο καθένας μεμονωμένα τα αποτελέσματα από την δική του έρευνα και όχι σαν ομάδα για την αποφυγή  κυρώσεων.
- Τα κινητά τηλέφωνα εκπέμπουν ραδιενέργεια σε απόσταση 7 εκατοστών. ΄Όταν η κεραία είναι σηκωμένη η μεγαλύτερη ποσότητα ραδιενέργειας εκπέμπεται στην περιοχή γύρω από την κεραία. Όταν μιλάμε και δεν σηκώνουμε την κεραία γιατί πιθανόν βαριόμαστε ή θεωρούμε ότι δεν χρειάζεται, τότε η ραδιενέργεια διοχετεύεται σε όλη την περιοχή του κινητού με μεγαλύτερη επιβάρυνση στον οργανισμό.
- ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΚΙΝΗΤΩΝ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕΧΡΙ 18 ΕΤΩΝ.
  ΄Όταν το κινητό χρησιμοποιείται από παιδιά ηλικίας μέχρι 12 ετών η ραδιενέργεια επηρεάζει το 100% του εγκεφάλου με βαρύτατες βλάβες (καρκίνο εγκεφάλου, ρήξη του ακουστικού νεύρου, μείωση ακοής κ.λ.π.)
΄Όταν χρησιμοποιείται από παιδιά 13 ετών μέχρι 18 ετών η ραδιενέργεια επηρεάζει το 50% του εγκεφάλου (καρκίνο, ρήξη του ακουστικού νεύρου, μείωση ακοής κ.λ.π.)
Εάν ένα παιδί χρησιμοποιεί κινητό από την ηλικία των 16 ετών, μετά 10 χρόνια, δηλαδή σε ηλικία 26 ετών θα εμφανιστούν συμπτώματα καρκίνου 100%.
Στους ενήλικες  η ραδιενέργεια επηρεάζει το 1/4% του εγκεφάλου (καρκίνο, ρήξη ακουστικού  κ.λ.π.
- ΄Όταν το κινητό το κρεμάμε συνήθως στο γοφό τότε η ραδιενέργεια περνάει από το κόκαλο της λεκάνης στο νωτιαίο μυελό, περνά στην κοιλιακή χώρα και διασπά το DNA το οποίο δεν το αφήνει να επανασυνδεθεί. Το ίδιο συμβαίνει και στον εγκέφαλο αφού το DNA  επανασυνδέεται μόνο σε αυτές τις δύο περιοχές του σώματος. Αυτό δημιουργεί καρκίνο στον εγκέφαλο, καρκίνο στα οστά, καρκίνο στο έντερο, καρκίνο στο συκώτι.
- Η ραδιενέργεια που εκπέμπει το κινητό δημιουργεί ανικανότητα στους άντρες διότι επηρεάζει τις αντρικές ορμόνες τις οποίες μετατρέπει σε οιστρογόνα (γυναικείες ορμόνες). ΄Ετσι κάνει αδύνατο το σπέρμα και του μειώνει την ταχύτητα με συνέπεια να μην μπορεί να γονιμοποιήσει. Στις έρευνες που έγιναν οι άντρες που χρησιμοποιούσαν κινητό είχαν πρόβλημα σεξουαλικό και τεκνοποίησης.
Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε τις συνέπειες που θα έχουμε από την χρήση των κινητών μετά από 30 – 40 χρόνια όμως οι επιστήμονες (γιατροί, φυσικοί, πυρηνικοί κ.λ.π.) πιστεύουν ότι τα κινητά τηλέφωνα θα δημιουργήσουν μία καινούργια επιδημική αρρώστια άγνωστη προς το παρόν.
Σύμφωνα με όλους τους επιστήμονες που ασχολήθηκαν με τις επιδράσεις του κινητού τηλεφώνου στον ανθρώπινο οργανισμό συμφώνησαν ότι το τηλέφωνο πρέπει να χρησιμοποιείται το περισσότερο μέχρι 3 λεπτά το μήνα και να μην μιλάμε παραπάνω από ενάμιση λεπτό τη φορά.

Υποπτα τα κινητά για βλάβες στην υγεία
ΕΛΕΝΑ ΦΥΝΤΑΝΙΔΟΥ
Πρόσφατες μελέτες ενοχοποιούν τον αχώριστο «σύντροφό» μας για πρόκληση πονοκεφάλων, αϋπνίας, αρρυθμιών, διαταραχών του DNA, ως και καρκίνων
Οι πιο εξελιγμένες συσκευές μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερα προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό
Υποπτα τα κινητά για βλάβες στην υγεία
Περισσότεροι από επτά εκατομμύρια Ελληνες κάνουν χρήση κινητών τηλεφώνων. Πολλοί δε έχουν δύο διαφορετικές γραμμές και συσκευές. Αλλοι διότι βαριούνται να χρησιμοποιούν διαρκώς την ίδια συσκευή, άλλοι για επαγγελματικούς λόγους και άλλοι για να αποκτήσουν νέα συσκευή δωρεάν ή με πολύ χαμηλό κόστος. Μολονότι το κινητό τηλέφωνο έχει γίνει απαραίτητο αξεσουάρ για τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων, εν τούτοις όλοι στο πίσω μέρος του μυαλού τους ανησυχούν για τις επιπτώσεις στην υγεία που μπορεί να έχει η αλόγιστη χρήση τους. Θυμίζει αυτό που σκέφτονται οι οπαδοί της υγιεινής διατροφής, οι οποίοι ξεφεύγουν από τους κανόνες της μια φορά στο τόσο: «Το τρως και σε τρώει».
Η ανασφάλεια αυτή ενδέχεται να οφείλεται στο γεγονός ότι οι απόψεις των ειδικών για το αν τα κινητά τηλέφωνα προκαλούν σοβαρές βλάβες στην υγεία είναι αντικρουόμενες. Οι περισσότερες δε μελέτες που έχουν γίνει, κυρίως σε ποντίκια, απενοχοποιούν τα κινητά τηλέφωνα για πρόκληση καρκίνων. Ωστόσο στο 2ο Διεθνές Συνέδριο για τις Βιολογικές Επιπτώσεις της Ηλεκτρομαγνητικής Ακτινοβολίας που διοργανώθηκε πρόσφατα στη Ρόδο από το Εργαστήριο Ηλεκτρονικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και το Ερευνητικό Κέντρο Δημόκριτος, με τη συμμετοχή 250 ειδικών επιστημόνων από 41 χώρες, παρουσιάστηκαν μελέτες που ενοχοποιούν τα κινητά τηλέφωνα για πρόκληση πονοκεφάλων, αϋπνίας, αρρυθμιών, διαταραχών του DNA, ως και καρκίνων στην περιοχή του εγκεφάλου. Οι περισσότερες μελέτες έγιναν από σουηδούς επιστήμονες, οι οποίοι προπορεύονται ακόμη και των Αμερικανών σε ζητήματα κινητής τηλεφωνίας. Αλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο μεγαλύτερες εταιρείες (Nokia, Ericsson) είναι σκανδιναβικές.
Η νέα τεχνολογία
Βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι οι μελέτες έγιναν για τη χρήση κινητών τηλεφώνων παλαιότερης τεχνολογίας (αναλογικά) που χρησιμοποιούνταν στις σκανδιναβικές χώρες ως και το 2000. «Δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ αναλογικών και σημερινών κινητών τηλεφώνων. Η ισχύς είναι η ίδια. Απλώς στα πιο σύγχρονα κινητά τηλέφωνα προστίθεται το "ανοιγοκλείσιμο", που σημαίνει ότι η ισχύς του πομπού ανοιγοκλείνει με συχνότητα περίπου 200 φορές το δευτερόλεπτο. Αυτό έγινε για να υπάρχει μικρότερο φάσμα συχνοτήτων και να γίνεται μεγαλύτερη οικονομία της μπαταρίας» εξηγεί ο καθηγητής Ηλεκτρονικών και Τηλεπικοινωνιών στο Φυσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και πρόεδρος του συνεδρίου κ. Παν. Κωσταράκης. Στην ερώτηση αν αυτό σημαίνει ότι τα πιο εξελιγμένα κινητά τηλέφωνα μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερες βλάβες στην υγεία, ο κ. Κωσταράκης απάντησε: «Θεωρητικά ναι, διότι η ισχύς, όπως είπαμε, είναι ίδια. Αυτό όμως πρέπει να αποδειχθεί».
Οι μελέτες (τις οποίες πρώτη φορά έφερε προ καιρού στο φως της δημοσιότητας «Το Βήμα») που δείχνουν βλάβες στην υγεία από τη χρήση κινητών τηλεφώνων έγιναν και παρουσιάστηκαν στο συνέδριο από σουηδούς επιστήμονες. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα δύο τελευταία χρόνια αναπτύχθηκαν καρκίνοι σε ανθρώπους που έκαναν χρήση αναλογικών κινητών τηλεφώνων επί 10-15 χρόνια. Μάλιστα, οι καρκίνοι αναπτύχθηκαν στην περιοχή της κεφαλής από την πλευρά που οι χρήστες κρατούσαν συχνότερα το τηλέφωνο!
Αλλοιώσεις των κυττάρων
Αλλες μελέτες, επίσης σουηδών επιστημόνων, έδειξαν ότι από τη χρήση κινητών μπορεί να σημειωθούν αλλοιώσεις σε επίπεδο κυττάρων (αλλοιώνεται ο ρυθμός θανάτου των κυττάρων) και γονιδίων. Παράλληλα έκαναν γκάλοπ σε πολίτες που εργάζονται ή διαμένουν κοντά σε περιοχή όπου έχει τοποθετηθεί κεραία κινητής τηλεφωνίας. Οι απαντήσεις που έλαβαν από πολλούς ήταν ότι έχουν παρατηρήσει κάποια προβλήματα στον ύπνο τους από τότε που τοποθετήθηκε η κεραία κοντά στο σπίτι τους ή στο γραφείο τους και από άλλους ότι αντιμετωπίζουν κάποια καρδιακά προβλήματα (π.χ. αρρυθμίες). Οι απαντήσεις αυτές συμφωνούν με αποτελέσματα μελετών που έγιναν σε ανθρώπους και έδειξαν ότι ακόμη και αν η έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία λόγω χρήσης κινητού δεν είναι μεγάλη, διαταράσσεται ο ρυθμός της καρδιάς και της παραγωγής μελατονίνης (σ.σ.: έχει σχέση με τον ύπνο).
Πολλές μετρήσεις για τα επίπεδα ακτινοβολίας από κεραίες κινητών σε κατοικημένες περιοχές έγιναν στη Γερμανία και έδειξαν ότι τα επίπεδα ακτινοβολίας είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά των τηλεοράσεων και των ραδιοφώνων. «Σημειωτέον ότι στη Γερμανία οι πομποί τους είναι 5 watt, ενώ στην Ελλάδα φθάσουν ως τα 50 και τα 80 watt. Εχουν μεγαλύτερη ισχύ για να καλύπτουν με λιγότερες κεραίες και έξοδα μεγαλύτερη περιοχή» επισημαίνει ο κ. Κωσταράκης.
Πάντως δεν ήταν λίγοι αυτοί που υποστήριξαν ότι καλή υγεία δεν σημαίνει απαραίτητα μόνο καλή σωματική υγεία αλλά και καλή ψυχική υγεία. «Είπαν οι ειδικοί στο συνέδριο ότι βλάβη δεν σημαίνει μόνο να πάθω καρκίνο ή κάποια αλλοίωση κυττάρων. Με έχει βλάψει μια κατάσταση ακόμη και όταν διαταράσσεται εξαιτίας της η ψυχική μου ισορροπία. Δηλαδή να βλέπω την κεραία στη διπλανή πολυκατοικία και να αγχώνομαι» διευκρινίζει ο κ. Κωσταράκης.
Η χρήση hands free
Στο συνέδριο έγινε εκτενής αναφορά στη χρήση του hands free, του ακουστικού του οποίου το καλώδιο από τη μία άκρη τοποθετείται στη συσκευή και από την άλλη στο αυτί. Και αυτό επειδή οι περισσότεροι χρήστες κινητών θεωρούν ότι είναι η σωτηρία τους, καθώς δεν έχουν άμεση επαφή με τη συσκευή. Αυτό είναι αυταπάτη. Το ακουστικό λειτουργεί σαν κεραία, οπότε μεταφέρει ακτινοβολία στον χρήστη. Απλώς κάποιες φορές η ακτινοβολία είναι μεγαλύτερη και άλλες μικρότερη. Μεγαλύτερη είναι όταν το καλώδιο βρίσκεται σε απόσταση από το σώμα και μικρότερη όταν το καλώδιο βρίσκεται «κολλημένο» στο σώμα, την ώρα που ο χρήστης μιλάει στο τηλέφωνο.
Για να καταλήξουν οι επιστήμονες σε αυτό το συμπέρασμα, έκαναν δύο μελέτες. Στην πρώτη που έγινε στη Βρετανία οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το hands free και ένα ομοίωμα κεφαλής, χωρίς το σώμα. Ετσι είδαν ότι με το hands free ο χρήστης δέχεται κατά 30%-40% περισσότερη ακτινοβολία στον εγκέφαλο.
Το συμπέρασμα αυτό παραξένεψε ομάδα αμερικανών επιστημόνων, οι οποίοι επανέλαβαν το πείραμα στα εργαστήρια της Motorola στη Φλόριδα, χρησιμοποιώντας όμως μαζί με την κεφαλή και το σώμα. Παρατήρησαν λοιπόν ότι τα αποτελέσματα ήταν ίδια με αυτά των Βρετανών όταν το καλώδιο βρισκόταν δέκα πόντους μακριά από το σώμα.
Οσο όμως το καλώδιο πλησίαζε στο σώμα, ο χρήστης δεχόταν λιγότερη ακτινοβολία στον εγκέφαλο. «Αυτό συμβαίνει διότι η ακτινοβολία δεν επικεντρώνεται στο κεφάλι, αλλά διοχετεύεται σε όλο το σώμα» εξηγεί ο κ. Κωσταράκης. Κάτι άλλο που είδαν οι ερευνητές είναι ότι μπορεί συνολικά ο χρήστης να «δέχεται» περισσότερη ακτινοβολία με το καλώδιο, αλλά στον εγκέφαλο πάει δύο φορές λιγότερη απ' ό,τι θα πήγαινε αν χρησιμοποιούσε μόνο τη συσκευή του τηλεφώνου χωρίς το hands free. Απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να έχει ο χρήστης κοντά στο σώμα του το καλώδιο.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Γιατί «βουίζει» το κεφάλι των χρηστών...
Και αυτό το θέμα απασχόλησε τους επιστήμονες που συμμετείχαν στις εργασίες του συνεδρίου, καθώς δεν είναι λίγοι οι χρήστες που έχουν «τιτίβισμα» στο κεφάλι. Οπως είπαν, το 20% της ενέργειας που εκπέμπει το κινητό απορροφάται από το κεφάλι. «Το φαινόμενο του βουητού», επισημαίνει ο κ. Κωσταράκης, «οφείλεται σε έναν μικροσκοπικό μηχανισμό. Λόγω του ότι μέσα στο κεφάλι, στα κύτταρα των μεμβρανών, υπάρχουν μεγάλα μόρια πρωτεϊνών, κάθε μόριο πολώνεται, δηλαδή ευθυγραμμίζεται με το ηλεκτρικό πεδίο, και συχνά περιστρέφεται ελικοειδώς γύρω από έναν άξονα. Ετσι ο χρήστης ακούει αυτό το βουητό, επειδή κάθε τμήμα του εγκεφάλου έχει μερικά κύτταρα πρωτεϊνών που συντονίζονται στη συχνότητα περιστροφής τους».
Στο συνέδριο συζητήθηκε επίσης το θέμα των κινδύνων από τη χρήση κινητών σε περιοχές με εύφλεκτα ή χημικά και εν γένει επικίνδυνα υλικά. Η απάντηση που δόθηκε από τους ειδικούς είναι ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερος κίνδυνος, παρά μόνο αν το κινητό είναι σπασμένο ή ραγισμένο, που σημαίνει ότι μπορεί να μπει μέσα ατμός και να γίνει έκρηξη ή, αν πέσει κάτω, βγει η μπαταρία του και κάνει σπινθήρες. «Πάντως», προσθέτει ο καθηγητής, «υπάρχει μια γενικότερη οδηγία, η οποία λέει ότι τα κινητά πρέπει να είναι σε απόσταση όχι μικρότερη των 70 εκατοστών από ηλεκτρονικές συσκευές, διότι επιδρούν πάνω τους. Αν βάλεις, για παράδειγμα, πάνω στον ηλεκτρονικό υπολογιστή το κινητό μπορεί να σβήσει τον σκληρό δίσκο. Επίσης, λέει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν καθόλου βάσεις εκπομπής κοντά σε τέτοιες περιοχές. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να υπάρχουν σταθμοί εκπομπής κοντά στα διυλιστήρια».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στους χορηγούς του συνεδρίου ήταν, πέρα από τα υπουργεία Υγείας και Μεταφορών - Επικοινωνιών, οι τρεις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας Cosmote, Vodafon, Telestet. Το επόμενο συνέδριο θα διοργανωθεί, πάλι στην Ελλάδα, τον Οκτώβριο του 2004.
(Πηγή: "ΤΟ ΒΗΜΑ" 22-12-2002)

Να πάρω κινητό στο παιδί μου;
ΤΑΣΟΣ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ
(Αποσπάσματα)
Γιατί το θέλουν οι γονείς...
Οι γονείς της δεκαετίας του 2000 μεγαλώνουν τα παιδιά τους σε έναν διαρκώς πιο αγχωτικό και θυμωμένο κόσμο. Ιδιαίτερα οι κάτοικοι του Νότου της Ευρώπης, γεννημένοι στη μονοπολιτισμική παράδοση ενός αγροτοβαρούς κρατισμού, βρέθηκαν να μάχονται με την αβεβαιότητα σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία με βιομηχανικά ωράρια. Το άγχος είναι διάχυτο παντού, η ανασφάλεια επίσης, η αγοραφοβία και η ξενοφοβία θερίζουν. Στην Ελλάδα, όπου ο εκσυγχρονισμός παραδόξως συμπίπτει με την αποβιομηχάνιση, το στρες είναι ακόμη πιο έντονο. Ο «θυμός της κοινωνίας» ξεσπάει καθημερινά με την παραμικρή αφορμή και η παραδοσιακά έντονη αξία της οικογένειας νιώθει διαρκώς και πιο απειλούμενη. Τι πιο φυσικό λοιπόν από το να θέλει ο κάθε γονιός να βρίσκεται άμεσα «κοντά» στο παιδί του, όπου και αν βρίσκεται αυτό, όποια στιγμή και για ό,τι συμβεί;
Αυτό όμως που ακούγεται φυσικό είναι στην ουσία μια νευρωτική αντίδραση, μια προσπάθεια αστυνόμευσης της ζωής των παιδιών, που σε άλλα στοχεύει και σε άλλα οδηγεί. Οπως ήδη είπαμε, τα παιδιά θα κάνουν το παν να μετατρέψουν το κινητό από όργανο ελέγχου σε όργανο απελευθέρωσης. Οι γονείς θα έχουν μεν την ψευδαίσθηση ότι «είναι κοντά», αλλά τα παιδιά θα βρίσκονται όπου θέλουν με όποιον θέλουν και θα επικοινωνούν ανεξέλεγκτα με άτομα που δεν γνωρίζουμε. Αυτό το όργανο που τους δωρίζουμε ως «συσκευή εντοπισμού» γίνεται στα χέρια τους μοχλός αντίδρασης, αποσταθεροποίησης του σχολικού περιβάλλοντος και ανάπτυξης μιας προσωπικότητας που θα αποφεύγει να αντιμετωπίζει τον κόσμο «πρόσωπο με πρόσωπο». Οι ειδικοί σε όλες τις μεγαλουπόλεις του κόσμου τονίζουν ότι το κινητό τηλέφωνο στα παιδικά χέρια μετατρέπεται σε εργαλείο προσβολής των συμμαθητών πίσω από την ανωνυμία μηνυμάτων, αλλά και σε δέλεαρ για βιαιοπραγία και ληστεία εις βάρος των παιδιών που το φέρουν επιδεικτικά. Ηδη, στο Λονδίνο τα κρούσματα ληστείας στον δρόμο έχουν αυξηθεί κατά 31%, με το 48% των θυμάτων μαθητές που είχαν κινητό! Τελευταίο και πιο πρόσφατο «φρούτο» είναι τα απανωτά κρούσματα παιδόφιλων που φωτογραφίζουν τα παιδιά ημίγυμνα ή γυμνά σε γυμναστήρια και κολυμβητήρια, με τα νέου τύπου κινητά που ενσωματώνουν ψηφιακές κάμερες, και τα εκθέτουν στο Διαδίκτυο...
Μέσο αποξένωσης από την οικογένεια
Τα πράγματα - για άλλη μια φορά - δεν είναι διόλου απλά. Αυτό που ως γονείς σκεπτόμαστε ότι θα είναι άμεση γραμμή επικοινωνίας μπορεί εύκολα να γίνει μέσο αποξένωσης του παιδιού από την οικογένεια, κανάλι συμμετοχής του σε συμμορίες, δέκτης μηνυμάτων κάθε - ανεξέλεγκτης από εμάς - πηγής. Ενώ το γλωσσικό φράγμα του αγγλοκρατούμενου Internet κράτησε τις όποιες διαστροφές ακούμε στις ειδήσεις αρκετά μακριά από την ελληνική νεολαία, η κινητή τηλεφωνία μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο επικίνδυνη για τις μικρές ηλικίες. Αν τον υπολογιστή μπορούμε να μην τον βάλουμε στο δωμάτιο του παιδιού, ώστε να ελέγχουμε τι βλέπει και πού πηγαίνει στο Διαδίκτυο, την οθόνη και το ακουστικό του κινητού του ποιος το ελέγχει; Σαφώς μόνο το ίδιο. Αρα, σωστά το βρετανικό υπουργείο Παιδείας συνέστησε από πρόπερσι στους γονείς να μην αγοράζουν κινητά στα παιδιά τους πριν από την ηλικία των 16 ετών. Αλλά, ακόμη και τότε, να τα διαπαιδαγωγούν στη χρήση του, να τους μαθαίνουν τρόπους τηλεφωνικής συμπεριφοράς και να μη γίνονται οι ίδιοι υπερπροστατευτικοί δυνάστες εξ αποστάσεως ή να μη μεταφέρουν στο κινητό τις γονικές ευθύνες - αναγορεύοντάς το σε νταντά των παιδιών.
Είναι «ανθυγιεινό» το τηλέφωνο;
Από τα πρώτα χρόνια εμφάνισης των κινητών τηλεφώνων υπήρξαν αλλεπάλληλα και αλληλοσυγκρουόμενα δημοσιεύματα για το αν είναι επικίνδυνα για την υγεία των κατόχων τους. Επίσημα, κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η κατάληξη όλων των ερευνών ήταν ότι «δεν κατέστη δυνατό να διαπιστωθεί» οποιαδήποτε σχέση της χρήσης κινητών τηλεφώνων με την αϋπνία, την ανάπτυξη όγκων στον εγκέφαλο, την πρόκληση λευχαιμίας, την αλλοίωση του DNA ή την απώλεια μνήμης και το σύνδρομο Αλτσχάιμερ - για τα οποία κατά καιρούς κατηγορήθηκαν. H διατύπωση αυτή έχει να κάνει τόσο με το ότι οι σχετικές έρευνες διενεργήθηκαν σε χρονικά διαστήματα που δεν επαρκούν για την εκδήλωση τέτοιων ασθενειών, όσο και με το ότι έγιναν κυρίως με προηγούμενες γενιές κινητών τηλεφώνων - τα αναλογικά - και όχι με τα πρόσφατα - τα ψηφιακά. Ανεπίσημα, αρκεί κανείς να μάθει ότι η γενική διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Gro Harlem Brundtland (δρ Φυσικής και πρώην πρωθυπουργός της Νορβηγίας) επέλεξε να μη χρησιμοποιεί κινητό και απαγορεύει τη χρήση του στο γραφείο της ακόμη και σε επισκέπτες... για να ανησυχήσει. Επίσης ο επικεφαλής της γερμανικής Υπηρεσίας Προστασίας από Ακτινοβολίες Wolfram Koenig έχει προειδοποιήσει από το 2001 τους γονείς «να κρατήσουν τα παιδιά τους μακριά από αυτή την τεχνολογία όσο το δυνατόν περισσότερο».
H πηγή των υποψιών που βαραίνουν τα κινητά έγκειται στο ότι λειτουργούν σαν «μικροσκοπικοί φούρνοι μικροκυμάτων» και εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία σε ένα φάσμα συχνοτήτων που τυχαίνει ο εγκέφαλός μας να αναγνωρίζει. Ερευνες ελβετικών και ισπανικών εργαστηρίων έχουν αποδείξει ότι στα λεπτού τοιχώματος κεφαλάκια των παιδιών η ακτινοβολία αυτή διεισδύει πολύ βαθύτερα απ' ό,τι στων ενηλίκων, και μάλιστα σε ηλικίες όπου τα εγκεφαλικά κύτταρα ακόμη αναπτύσσονται.
Παρά λοιπόν τις αιτιάσεις των κατασκευαστών κινητών τηλεφώνων ότι δεν έχει βρεθεί ακόμη καμία απόδειξη ενοχής, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε τον περασμένο Δεκέμβριο ότι ξεκινάει νέα διεθνή έρευνα, στην οποία συμμετέχουν ερευνητές από 13 χώρες και θα εξεταστούν περίπου 21.000 χρήστες κινητών.
Ωσπου όμως να έχουμε τα αποτελέσματα και αυτής της έρευνας, ο κοινός τόπος των υποδείξεων των ειδικών για τη χρήση κινητών από παιδιά - εφόσον κρίνουμε ότι είναι απαραίτητη - διαμορφώνεται ως εξής:
* Εξηγήστε στα παιδιά γιατί δεν είναι καλό να έχουν κινητό πριν από τα 16 και οπωσδήποτε όχι πριν από τα 12.
* Ζητήστε να σας δείξουν τον SAR του μοντέλου κινητού που σκοπεύετε να αγοράσετε. Ο δείκτης SAR καταδεικνύει την ακτινοβολία που απορροφά το σώμα μας από το συγκεκριμένο κινητό και δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 1.6 Watt ανά κιλό. Αντίθετα, θα πρέπει να είναι όσο γίνεται μικρότερος.
* Προμηθεύστε το παιδί με ακουστικό και μικρόφωνο σε καλώδιο, ώστε να μη χρησιμοποιεί το ίδιο το κινητό κατευθείαν στο αφτί του. Για την περίπτωση που υποψιάζεσθε ότι δεν θα χρησιμοποιεί αυτήν την προέκταση, προτιμήστε ένα «σπαστό» μοντέλο κινητού, που θα απομακρύνει την κεραία από το αφτί του. Αν τελικά αγοράσετε «κλασικό» μοντέλο, τουλάχιστον δείξτε του πώς να το χρησιμοποιεί οριζόντια - με την κεραία προς τα πίσω - και όχι όρθιο, κολλητό στο μάγουλο.
* Εξηγήστε στο παιδί σας γιατί δεν θα πρέπει να φέρει το κινητό σε τσέπη του μπουφάν του ή στη ζώνη του και πείστε το να το έχει στην τσάντα ή, έστω, σε τσέπη του μηρού.
* Διδάξτε στο παιδί να κλείνει το κινητό σε ώρες μαθημάτων ή παρακολούθησης θεαμάτων. Αυτό για την ψυχική υγεία των άλλων και του ίδιου.
Τέλος, θυμηθείτε: Το κινητό εκπέμπει ακτινοβολία ακόμη και κλειστό. Αρα, ποτέ μην το αφήνετε στο παιδικό καροτσάκι, δίπλα σε βρέφος!
(Πηγή: "ΤΟ ΒΗΜΑ")

Tα κινητά προκαλούν εγκεφαλικές βλάβες
Γιάννη Eλαφρού
Nέες επιστημονικές έρευνες συνδέουν την ακτινοβολία τους με πνευματικές ανεπάρκειες και την εμφάνιση Aλτσχάιμερ
Aποτελούν πια τον αχώριστο σύντροφο των περισσότερων ανθρώπων στις ανεπτυγμένες χώρες, αλλά πόσο ακίνδυνος είναι; O λόγος για τα κινητά τηλέφωνα, τα οποία βρίσκονται στο επίκεντρο μιας επιστημονικής αντιπαράθεσης. Μιας αντιπαράθεσης που δεν δείχνει να βαδίζει προς εκτόνωση. Αντίθετα, νέες επιστημονικές έρευνες θέτουν και πάλι υπό αμφισβήτησιν την ασφάλεια των κινητών τηλεφώνων, υποχρεώνοντας σε ακόμα πιο λεπτομερή εξέταση των συνεπειών.
Tο δεύτερο εξάμηνο του 2003, ο νευροχειρουργός Λιφ Σάλφορντ και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Λουντ της Σουηδίας (μια ομάδα που θεωρείται αξιόπιστη), δημοσίευσαν μια έρευνα που αποκαλύπτει για πρώτη φορά σαφέστατη σύνδεση της ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα GSM κινητά τηλέφωνα (ο πιο διαδεδομένος τύπος κινητών παγκοσμίως και στην Eλλάδα) με βλάβες στους εγκεφάλους ποντικών, που χρησιμοποιήθηκαν ως πειραματόζωα. Η ομάδα του Λ. Σάλφορντ υπέβαλε 32 ποντικούς σε δίωρη ημερήσια έκθεση ακτινοβολίας από τα συγκεκριμένα κινητά. Oι ερευνητές τοποθέτησαν τα τηλέφωνα στις πλευρές των μικρών κλουβιών των ποντικών, δίνοντας τη δυνατότητα σε διακοπτόμενη αλλά άμεση έκθεση στην ακτινοβολία, ενώ μετέβαλαν την ένταση της ακτινοβολίας σε κάθε πειραματική ομάδα, ώστε να αναπαραστήσουν το εύρος της έκθεσης που έχει ένας άνθρωπος χρήστης κινητού. Πενήντα μέρες μετά, οι εγκέφαλοι των ποντικών παρουσίαζαν σημαντική διάρρηξη των αιμοφόρων αγγείων και εκτεταμένες περιοχές από ζαρωμένους κατεστραμμένους νευρώνες. O αιματοεγκεφαλικός φραγμός, που διασφαλίζει ότι ουσίες που βρίσκονται στο αίμα δεν πρόκειται να περάσουν στο εγκεφαλικό υγρό, είχε διαρρηχθεί. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερη ήταν η έκθεση στην ακτινοβολία, τόσο μεγαλύτερη και η ζημιά.
Eάν οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι παρουσιάζουν παρόμοιες αντιδράσεις, σημειώνει ο Σουηδός επιστήμονας στο αμερικανικό περιοδικό Popular Science, τότε μπορεί να παραχθούν μετρήσιμες πνευματικές ανεπάρκειες, μεγάλης διάρκειας. Η έρευνα αυτή προκάλεσε σοκ στην επιστημονική κοινότητα, ενώ το συγκεκριμένο περιοδικό δεν δίστασε να χαρακτηρίσει «εκπληκτικά» τα αποτελέσματά της, τα οποία εκτός των άλλων συνδέουν την κινητή τηλεφωνία και με την εμφάνιση της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Tο μυαλό απορροφά το 70% της ακτινοβολίας
H σουηδική έρευνα στράφηκε στο πιο «σκοτεινό», στο πιο ανεξερεύνητο πεδίο των επιδράσεων της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (που εκπέμπουν και τα κινητά τηλέφωνα), τις λεγόμενες μη θερμικές επιδράσεις. Θερμικές ονομάζονται εκείνες οι επιδράσεις που αυξάνουν τη θερμοκρασία των ιστών που ακτινοβολούνται, σε ένα επίπεδο που μπορεί να μετρηθεί. Mη θερμικές είναι εκείνες που φαίνεται να μην προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας. Mέχρι τώρα στη Δύση, το σύνολο σχεδόν των ερευνών και τα όρια που θεσπίστηκαν αφορούσαν τις θερμικές επιδράσεις. Μόνο στην πρώην Σοβιετική Eνωση και στην Aνατολική Eυρώπη είχαν ερευνηθεί οι μη θερμικές επιδράσεις, γεγονός που είχε οδηγήσει σε πολύ αυστηρότερα όρια.
Εάν η έρευνα του Σάλφορντ επιβεβαιωθεί και από άλλες έρευνες που γίνονται παγκοσμίως, δεν μπορεί παρά να υπάρξει διαφοροποίηση της χρήσης του κινητού για πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπων που το χρησιμοποιούν. Φυσικά, υπάρχει και ο αντίλογος των εταιρειών που κατασκευάζουν κινητά και που ισχυρίζονται ότι η ακτινοβολία των προϊόντων τους είναι σήμερα κάτω από τα όρια που έχουν θεσπίσει οι αρμόδιες επιτροπές σε HΠA και E.E. «H επιθεώρηση των ερευνών που έγιναν τα τελευταία 30 χρόνια δεν έδωσαν κανένα λόγο να πιστεύουμε ότι υπάρχει η οποιαδήποτε σύνδεση των κινητών τηλεφώνων με βλάβες στην υγεία», λέει ο Mέι Σβίκορντ, επιστημονικός διευθυντής της «Mοτορόλα». Είναι γνωστό, βέβαια, ότι τα «όρια ασφαλείας» που κάθε φορά αποφασίζονται είναι μάλλον ένας συμβιβασμός μεταξύ της διαπιστωμένης επικινδυνότητας και των οικονομικών «δυνατοτήτων» της βιομηχανίας. Το σύνηθες φαινόμενο των τελευταίων χρόνων είναι τα όρια αυτά να γίνονται διαρκώς αυστηρότερα, καθώς η έρευνα και η εμπειρία από τη χρήση της νέας τεχνολογίας ανατρέπει τις εκάστοτε γραμμές άμυνας των εταιρειών.
Πάντως, όπως σημειώνει το Popular Science, πολλές από τις εκατοντάδες μελέτες της τελευταίας δεκαετίας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η χρήση των κινητών μπορεί να προκαλέσει ένα σύνολο ανεπιθύμητων συνεπειών, όπως πονοκέφαλοι και αδυνάτισμα της μνήμης. H κ. Κωνσταντίνα Νικήτα, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο ΕΜΠ, σημειώνει ότι μια σειρά ερευνών για τις μη θερμικές επιδράσεις καταγράφουν επιπλέον εξάντληση και μυϊκή αδυναμία.
Kαι καρκίνος
Μελέτες που έχουν γίνει σε πειραματόζωα εμφανίζουν πολύ πιο ανατριχιαστικά αποτελέσματα, όπως διπλασιασμό της πιθανότητας εμφάνισης λεμφώματος σε ποντίκια, που είχαν προδιάθεση, ύστερα από μακρά έκθεση σε GSM ακτινοβολία (Aυστραλία) και βλάβες στο DNA (πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον), που μπορεί να οδηγήσουν και σε καρκινογενέσεις. Μελέτη που έγινε παλιότερα στο πανεπιστήμιο του Eσεν συνδέει τη χρήση του κινητού με την εμφάνιση καρκίνου του οφθαλμού.
Το σίγουρο είναι ότι απαιτούνται περισσότερες και πιο συνολικές έρευνες, πόσω μάλλον που η τόσο εκτεταμένη (σε χρόνο συνομιλίας και σε αριθμό κατόχων) χρήση των κινητών είναι φαινόμενο των τελευταίων ετών. Hδη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διεξάγει μια πολυετή επιδημιολογική έρευνα για τη διαπίστωση της σύνδεσης των κινητών με τον καρκίνο του εγκεφάλου και του τραχήλου. Tην ανάγκη παραπέρα ερευνών υπογραμμίζει ουσιαστικά και η έκθεση των αρμόδιων συμβούλων της βρετανικής κυβέρνησης, που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη Τετάρτη: «Αν και τα κινητά τηλέφωνα φαίνονται ασφαλή, απαιτούνται παραπέρα μελέτες για να είναι σίγουρο ότι δεν εμπεριέχουν κινδύνους για την υγεία». Μάλιστα, σημειώνουν ότι «υπάρχει πιθανότητα να προκαλούν επιδράσεις στην υγεία, ακόμα και όταν οι εκπομπές βρίσκονται κάτω από τα όρια», έγραφαν οι βρετανικοί Τimes, παρουσιάζοντας την έκθεση.
Oι ελληνικές έρευνες
Συμβολή έχει και το Eθνικό Mετσόβιο Πολυτεχνείο, μέσω του Eργαστηρίου Bιοϊατρικών Προσομοιώσεων και Aπεικονιστικής Tεχνολογίας και του πολυετούς ερευνητικού προγράμματος COST 281 – σε συνεργασία με ιδρύματα από άλλες έξι χώρες. Tο πρόγραμμα, που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, έγινε με βάση ομοιώματα ανθρώπινων εγκεφάλων και μέσω προσομοιώσεων σε υπολογιστές. Tα συμπεράσματα δεν προκαλούν πανικό, αλλά δημιουργούν βάσιμες ανησυχίες και ερωτήματα. Kατ’ αρχάς, ο υπολογισμός του Pυθμού Eιδικής Aπορρόφησης (PEA) ακτινοβολίας (πρόκειται για το μέγεθος με το οποίο μετρείται η ακτινοβολία που δέχεται το κεφάλι) έδωσε αποτελέσματα τα οποία είναι πάνω από τα όρια που έχουν υιοθετήσει οι HΠA, ενώ είναι χαμηλότερα, αλλά αρκετά κοντά στα όρια της E.E. Eνώ το αμερικανικό όριο είναι 1,6 w/kg ο μέσος PEA με τη συγκεκριμένη μέθοδο έφτασε στα 2,2 w/kg για τους ανηλίκους και 2,4 για τους ενήλικες. Mε την ευρωπαϊκή μέθοδο, ο PEA ξεπέρασε το 1,4 w/kg για τους κάτω των 18, ενώ κινήθηκε κάτω του 1,4 για τους ενήλικες με ευρωπαϊκό όριο τα 2 w/kg.
Δεν υπάρχουν ασφαλή όρια
Οπως σημειώνει η κ. Kωνσταντίνα Nικήτα, συντονίστρια της ελληνικής συμμετοχής στο πρόγραμμα, «η εναποτιθέμενη ισχύς σε ευαίσθητους ιστούς του κεφαλιού, κατά τη χρήση του κινητού τηλεφώνου, μπορεί να υπερβαίνει τα όρια ασφαλείας για την απορροφούμενη από τους βιολογικούς ιστούς ισχύ». Kι ακόμα, «δεν είναι δυνατό να είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι η έκθεση στην ακτινοβολία κινητών τηλεφωνικών συσκευών, ακόμη και σε επίπεδα χαμηλότερα απ’ αυτά που προτείνονται στα πρότυπα ασφαλείας, δεν σχετίζεται με πιθανές μη αναστρέψιμες επιδράσεις στην υγεία. Γι’ αυτό θα πρέπει να αποθαρρύνεται η εξάπλωση της χρήσης κινητών τηλεφώνων από ενήλικες και ιδιαίτερα από παιδιά για όχι ιδιαίτερα σημαντικούς λόγους».
«O εγκέφαλος του χρήστη φωτίζεται και θερμαίνεται, καθώς απορροφά έως και το 70% της ισχύος που εκπέμπει το κινητό τηλέφωνο», τονίζει ο Kώστας Λιολιούσης, επίκουρος καθηγητής Hλεκτρονικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Aθηνών. «Oι αρνητικές επιδράσεις αναδεικνύονται πια στατιστικά ως βεβαιότητα», υπογραμμίζει.
Eγκλημα η χρήση από τα παιδιά
H εικόνα παιδιών με κινητά στο χέρι εμφανίζεται όλο και πιο συχνά, δημιουργώντας τρομερές ανησυχίες. Oι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας αφού εξάντλησαν σχεδόν τη δυνατότητα πωλήσεων στους ενήλικες στρέφουν τη διαφήμισή τους ειδικά στα παιδιά και τους εφήβους, με πιθανά καταστροφικά αποτελέσματα. Πολλοί γονείς υποχωρούν, είτε για να κάνουν τον «καλό» στα παιδιά τους, είτε για να εξασφαλίσουν μια στοιχειώδη επαφή και έλεγχο. Kι όμως δεν υπάρχει τίποτα πιο ανεύθυνο. «Kαθώς ο οργανισμός των παιδιών και των νέων είναι σε ανάπτυξη, τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται πάρα πολύ γρήγορα. Αυτό σημαίνει ότι οι χημικές αντιδράσεις μέσα στα κύτταρα, που προκαλούνται από την ακτινοβολία των κινητών, εξελίσσονται με απίστευτο ρυθμό και εξαπλώνονται τάχιστα. Γι’ αυτό και η χρήση των κινητών, μέχρι και την ηλικία των 18 ετών, που ο εγκέφαλος αναπτύσσεται, δεν είναι αποδεκτή σε καμιά περίπτωση», τονίζει ο κ. Λιολιούσης. Tην αποφυγή χρήσης κινητής τηλεφωνίας από παιδιά, υπογραμμίζει και η κ. Nικήτα.
Eνδεικτική των επιπτώσεων είναι μια ισπανική μελέτη του Nευροδιαγνωστικού Kέντρου της Mαρμπέλα, το 2002, που κατέγραψε ότι ελάχιστα λεπτά χρήσης του κινητού από ένα παιδί αρκούν για να μειωθούν οι εγκεφαλικές του λειτουργίες για σχεδόν μία ώρα. Μάλιστα, η πτώση της δραστηριότητας του εγκεφάλου ήταν μεγαλύτερη στην πλευρά εκείνη που ακουμπούσε το τηλέφωνο. «H συμβουλή μου προς όλους τους γονείς είναι να μην επιτρέπουν στα παιδιά τους να χρησιμοποιούν κινητό. Δεν γνωρίζουμε εάν και πόσο επικίνδυνο είναι, αλλά ξέρουμε ότι ο εγκέφαλος του παιδιού δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως είναι πιο ευάλωτος από του ενήλικα», σχολίασε ο Γερμανός Mίχαελ Kλιάσεν, από τους συντελεστές της έρευνας.
Μέτρα προστασίας
Tο πρώτο μέτρο είναι η υποχρέωση των εταιρειών να τηρούν αυστηρά τις προδιαγραφές και να αναζητήσουν κατασκευαστικές λύσεις που μειώνουν τις εκπομπές. Tαυτόχρονα, πρέπει να αναγράφεται πάνω στη συσκευή ο Pυθμός Eιδικής Aπορρόφησης που επιτυγχάνει ώστε να μπορεί ο καταναλωτής να επιλέξει και με αυτό το κριτήριο. Aλλά σίγουρα τα πιο αποτελεσματικά μέτρα είναι εκείνα που μπορούν να πάρουν οι χρήστες. Tο πρώτο είναι και το πιο βασικό: Xρήση και όχι κατάχρηση! Tο να περνάμε ώρες με το κινητό στο αυτί είναι σαν να τηγανίζουμε το κεφάλι μας. H κ. Nικήτα συστήνει: «Πρέπει να αποφεύγουμε τις άσκοπες, συχνές και μακράς διάρκειας κλήσεις. Επίσης, τις κλήσεις μέσα στο αυτοκίνητο, χωρίς εξωτερική κεραία, γιατί το μεταλλικό αμάξωμα πολλαπλασιάζει την ακτινοβολία. Tο ίδιο και σε υπόγειους χώρους, γιατί απαιτείται πολλαπλάσια ισχύς. Πρέπει επίσης να υπάρχει μια απόσταση του κινητού από το κεφάλι, να μην ακουμπάμε δηλαδή την τερματική συσκευή πάνω στο αφτί μας. Τέλος, η χρήση ακουστικών, το λεγόμενο σύστημα hands free’ είναι επίσης απαραίτητη».
H απεικόνιση της φρίκης
Tα πειράματα που διεξήγαγε το Eργαστήριο Bιοϊατρικών Προσομοιώσεων και Aπεικονιστικής Tεχνολογίας του EMΠ έδειξαν ότι η ακτινοβολία που απορροφείται από ευαίσθητους ιστούς της κεφαλής, κατά τη χρήση τού κινητού τηλεφώνου, μπορεί να πλησιάζει ή και να υπερβαίνει τα όρια ασφαλείας. Ειδικά, όταν ο χρήστης είναι παιδί οι συνέπειες είναι πολύ πιο αρνητικές, όπως φαίνεται και στην παραπάνω αναπαράσταση. Oι περιοχές με τις κόκκινες αποχρώσεις εκφράζουν μεγαλύτερο ερεθισμό και όπως βλέπουμε είναι πολύ πιο εκτεταμένες στον εγκέφαλο του παιδιού. (Πηγή: "Καθημερινή")

Κινητά - ο δεκάλογος της χρήσης τους
ΙΩΑΝΝΑ ΣΟΥΦΛΕΡΗ
H επίδραση της ηλεκτρο-μαγνητικής ακτινοβολίας στους χρήστες της κινητής τηλεφωνίας δεν μπορεί ακόμη να τεκμηριωθεί, ωστόσο οι επιστήμονες, μέσω πειραμάτων σε ζώα, είναι σε θέση να μας προτείνουν ορισμένους κανόνες που μπορεί να εγγυηθούν την ασφαλή χρήση του τηλεφώνου μας
Πριν από μερικά χρόνια ούτε που περνούσε από το μυαλό μας ότι θα παίρναμε το τηλέφωνό μας στις διακοπές, στο εστιατόριο, στη βόλτα. Σήμερα πολλοί από εμάς (ειδικά όταν το επάγγελμά μας απαιτεί πολλές μετακινήσεις) δεν μπορούμε να διανοηθούμε τη ζωή μας χωρίς την ευκολία του κινητού τηλεφώνου. Ακόμη και όσοι δυσανασχετούν με τους ξεχασιάρηδες οι οποίοι δεν απενεργοποιούν το κινητό τους σε συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις ομολογούν ότι πρόκειται για μια συσκευή που μας λύνει τα χέρια. Οπως συμβαίνει σχεδόν πάντοτε όμως με τις νέες τεχνολογικές εφαρμογές, ιδιαίτερα όταν αυτές εμφανίζουν ευρεία εξάπλωση, εγείρονται φόβοι για την ασφάλειά τους. Σε ό,τι αφορά τη χρήση των κινητών τηλεφώνων, είναι γεγονός ότι ποτέ πριν από την τελευταία δεκαετία η ανθρωπότητα δεν είχε εκτεθεί τόσο μαζικά στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπεται από τις ραδιοσυχνότητες της κινητής τηλεφωνίας. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο που να επιτρέπει συγκρίσεις και εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την ασφάλεια χρήσης των κινητών τηλεφώνων. Είναι δε προφανές ότι η διεξαγωγή πειραμάτων σε ανθρώπους δεν μπορεί ούτε κατά διάνοια να γίνει! (Εκτός από επιδημιολογικές μελέτες και έλεγχο με εγκεφαλογραφήματα.) Προκειμένου να διερευνήσουν τις πιθανές επιπτώσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπεται από τα κινητά τηλέφωνα, οι ερευνητές εκθέτουν σε αυτήν πειραματόζωα τα οποία και μελετούν. Μια τέτοια προσέγγιση υιοθέτησε και ο κ. Λουκάς Μαργαρίτης, καθηγητής ραδιοβιολογίας και κυτταρικής βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος μελέτησε με τους συνεργάτες του τις επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας των κινητών στην αναπαραγωγική ικανότητα εντόμων. «Το Βήμα» ζήτησε από τον έλληνα καθηγητή να εξηγήσει τα αποτελέσματα των ερευνών του αλλά και να δώσει κατευθύνσεις για την ασφαλή χρήση των συσκευών, οι οποίες σαφώς αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής.
Στη χώρα μας η κινητή τηλεφωνία χρησιμοποιεί δύο περιοχές συχνοτήτων, τα 900 ΜΗΖ (η Vodafon και η ΤΙΜ) και τα 1800 MHZ (η Cosmote). Πρόκειται για ραδιοσυχνότητες (αντίστοιχες με αυτές της ραδιοφωνίας, της τηλεόρασης και των συστημάτων ραντάρ) οι οποίες εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που διαδίδεται στον αέρα και της οποίας η ένταση μειώνεται ανάλογα με την απόσταση από την πηγή εκπομπής. Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν διαθέτει αισθητήρια όργανα που θα του επέτρεπαν να αντιληφθεί την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν επηρεάζεται από αυτή. Οπως εξηγεί ο καθηγητής κ. Λουκάς Μαργαρίτης, «ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελείται από βιομόρια τα οποία σχηματίζουν λειτουργικές δομές που με τη σειρά τους σχηματίζουν κύτταρα, ιστούς, όργανα. Πολλές σημαντικές λειτουργίες των κυττάρων, και ειδικότερα αυτών του εγκεφάλου, στηρίζονται στη λειτουργία ηλεκτρικών δυναμικών. Είναι συνεπώς προφανές ότι οποιαδήποτε εξωτερική παρέμβαση από κάποια ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία θα επιδράσει στο κυτταρικό σύστημα, ειδικά αν είναι παραπλήσιας έντασης με αυτή του συστήματος. Το θέμα έχει απασχολήσει τους ερευνητές για πολλές δεκαετίες όχι μόνο για τις συχνότητες της κινητής τηλεφωνίας, αλλά και για άλλες ραδιοσυχνότητες που είναι σε λειτουργία επί περισσότερα χρόνια. H ιδιαιτερότητα πάντως της κινητής τηλεφωνίας έγκειται στην ευρύτητα της χρήσης της, ενώ, για παράδειγμα, τα κύματα των ραντάρ αφορούν μικρές ομάδες εργαζομένων».
Μελέτες που αφορούν την επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στον ανθρώπινο οργανισμό έχουν διενεργηθεί από πολλά εργαστήρια με αποτελέσματα τα οποία δεν είναι πάντοτε συγκρίσιμα ή ικανά να οδηγήσουν σε γενικευμένα συμπεράσματα. Σύμφωνα με τον έλληνα καθηγητή, «αξιόπιστες επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα που χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα υποφέρουν σε μεγαλύτερα ποσοστά από πονοκεφάλους και απώλεια μνήμης σε σχέση με εκείνα που απέχουν από τη χρήση τους. Αντιθέτως μελέτες που στόχευαν να ανιχνεύσουν (με τη βοήθεια εγκεφαλογραφημάτων) εγκεφαλικές διαταραχές στους χρήστες κινητών τηλεφώνων δεν υπήρξαν αξιόπιστες: τα αποτελέσματα στα οποία οδηγήθηκαν δεν ήταν επαναλήψιμα».
Ο κ. Μαργαρίτης και οι συνεργάτες του μελέτησαν την επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπεται από τα κινητά τηλέφωνα στην αναπαραγωγική ικανότητα της δροσόφιλας. (Drosophila melanogaster, μύγα των φρούτων, πειραματόζωο μοντέλο για πολυάριθμες βιολογικές μελέτες.) Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερευνών των ελλήνων επιστημόνων, τα οποία δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Electromagnetic Biology and Medicine» (τεύχος 23, σελ. 29-43, 2004), η αναπαραγωγή των εντόμων που βρίσκονταν δίπλα σε κεραία κινητού τηλεφώνου για έξι λεπτά την ημέρα και επί δύο μόνο ημέρες μειώθηκε κατά 50%!
Μπορεί άραγε το παραπάνω, εντυπωσιακό είναι η αλήθεια, εύρημα να γενικευτεί; Τι σημαίνει αυτό για τον άνθρωπο; Μπορούμε από το πιο πάνω συμπέρασμα και από άλλα διαφορετικών ερευνητών να θεωρήσουμε ότι η χρήση κινητών τηλεφώνων είναι επιβλαβής για τον άνθρωπο; «H απάντηση δεν μπορεί να είναι μονολεκτική» λέει ο έλληνας καθηγητής και εξηγεί ότι «στο τελικό αποτέλεσμα συμμετέχουν πολλοί παράγοντες. Ετσι, πρώτον, δεν εκπέμπεται η ίδια ακτινοβολία από όλες τις συσκευές, δεύτερον, η ισχύς εκπομπής του κινητού τηλεφώνου μεταβάλλεται ανάλογα με το σήμα που δέχεται (ένα ασθενές σήμα αναγκάζει το κινητό να αυξήσει την ισχύ του), τρίτον, δεν είναι όλα τα άτομα το ίδιο ευαίσθητα (πρόσφατο άρθρο στην ιατρική επιθεώρηση «Lancet» επισημαίνει ότι η φυσιολογία των παιδιών και των νεαρών ατόμων τα καθιστά ευπαθέστερα στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία), και τέταρτον, δεν χρησιμοποιούν όλοι οι άνθρωποι το κινητό τους με τον ίδιο τρόπο».
Πώς θα ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους
Προκειμένου να μας βοηθήσουν να αξιοποιούμε το κινητό μας τηλέφωνο με τον μικρότερο πιθανό κίνδυνο, οι έλληνες ερευνητές συνέταξαν τον δεκάλογο της ασφαλούς χρήσης του τον οποίο και σας παρουσιάζουμε...
1. Χρησιμοποιούμε το κινητό με τον κλασικό τρόπο, φέρνοντάς το στο αφτί, μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο.
2. Προτιμούμε να χρησιμοποιούμε σύστημα hands-free, blue tooth ή ανοιχτής ακρόασης.
3. Προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε τον χρόνο συνομιλίας. Σε μακρά συνομιλία αλλάζουμε αφτί κάθε λεπτό ώστε να μην επιβαρύνεται η ίδια πλευρά του εγκεφάλου.
4. Αποφεύγουμε τη χρήση του κινητού κατά τη διάρκεια της οδήγησης, ακόμη και με σύστημα hands-free, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι η συνομιλία αποσπά την προσοχή από την οδήγηση. Αν είναι αναγκαίο να μιλήσουμε, σταθμεύουμε το αυτοκίνητο.
5. H αποστολή και η λήψη μηνυμάτων δεν ενέχουν κινδύνους αφού το κινητό είναι μακριά από ζωτικά όργανα.
6. Τα παιδιά κάθε ηλικίας πρέπει να συνηθίσουν να το χρησιμοποιούν μόνο για μηνύματα και μόνο σε επείγουσες περιπτώσεις με τον κλασικό τρόπο ή κατά προτίμηση με hands-free.
7. Αποφεύγουμε τη χρήση κινητών κατά τις ώρες της κατάκλισης, πριν και μετά τον ύπνο. Αλλωστε σε χώρους που υπάρχει σταθερό τηλέφωνο δεν δικαιολογείται συνήθως η χρήση του κινητού τηλεφώνου.
8. Οταν η οθόνη του κινητού δείχνει χαμηλό σήμα, αυτό σημαίνει ότι το κινητό θα χρησιμοποιήσει όλη την ισχύ του για να επιτευχθεί η επικοινωνία. Επειδή λοιπόν η εκπομπή ακτινοβολίας είναι ισχυρότερη, είτε αποφεύγουμε να το χρησιμοποιήσουμε είτε το χρησιμοποιούμε για λίγα δευτερόλεπτα.
9. Καθώς οι επιπτώσεις από τη χρήση του κινητού με τον κλασικό τρόπο (η συσκευή στο αφτί μας) μπορεί να μη γίνονται άμεσα αντιληπτές αλλά να απαιτείται μεγάλο διάστημα χρόνου, δεν μπορούμε ακόμη να αποενοχοποιήσουμε τα κινητά.
10. H έκρηξη της μπαταρίας που έχει συμβεί σε ορισμένες περιπτώσεις οφείλεται σε υπερφόρτιση και θέρμανση της μπαταρίας και δεν σχετίζεται με την εκπομπή ακτινοβολίας.

(Πηγή: "ΒΗΜΑ", 19/09/2004)

Το μεγάλο βιολογικό πείραμα με τα κινητά!
Της ΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΠΑ ΣΟΥΛΟΥΝΙΑ
Κινδυνεύουμε «να πνιγούμε σε μια θάλασσα ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων»; Είναι στην πραγματικότητα τα κινητά τηλέφωνα το μεγαλύτερο βιολογικό πείραμα στο οποίο έχει υποβληθεί ποτέ ο άνθρωπος;
Ακούγεται άκρως εκφοβιστικό, όμως πρόκειται για ένα συμπέρασμα στο οποίο συνηγορούν αρκετοί επιστήμονες. Δεκαπέντε χιλιάδες έρευνες ψάχνουν για σίγουρες απαντήσεις, ενώ μόνο το 2002 η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας σε συνεργασία με τις εταιρείες κατασκευής, χρηματοδότησε έρευνες με 9,5 εκατ. λίρες. Τα αποτελέσματα όμως δεν έχουν ξεκαθαρίσει το τοπίο, καθώς οι επιδημιολογικές μελέτες χρειάζονται το χρόνο τους.
Η έρευνα της «Κ.Ε.» ξεκίνησε ακριβώς γι' αυτό το λόγο, για να προβληματίσει, από τα συμπεράσματα μελετών για ζητήματα, που ίσως τα βρούμε μπροστά μας τα επόμενα χρόνια.
Η τεχνολογία έκανε σίγουρα τη ζωή μας πιο εύκολη. Οι εταιρείες υποστηρίζουν ότι η κινητή τηλεφωνία είναι ακίνδυνη και σε αυτό συνηγορούν τόσο η αμερικανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Φαρμάκων FDA), όσο και νόρμες που έχει θεσμοθετήσει η Ε.Ε.
Τι λένε όμως ανεξάρτητες έρευνες, που και σ' αυτές μένει να αποδειχθεί η βασιμότητά τους:
1. Το 80% της ακτινοβολίας των κινητών απορροφά άμεσα ο ανθρώπινος εγκέφαλος, συμπέρανε η επιτροπή περιβαλλοντικής υγείας της Αγγλίας.
Η έκθεση στην ακτινοβολία των κινητών επί μερικά λεπτά μπορεί να μετασχηματίσει έναν καρκινικό όγκο από 5% σε 95%.
2. Στις ΗΠΑ, ο δρ. Henry Lai (Εργαστήριο Βιοηλεκτρομαγνητικής Ερευνας του University of Washington) ανακάλυψε ότι το DNA καταστρέφεται σε πειραματόζωα που δέχθηκαν ποσότητα ακτινοβολίας κινητού τηλεφώνου κάτω και από τα θεωρούμενα «ασφαλή» επίπεδα.
3. Συμπτώματα όπως κούραση, πονοκεφάλους, αίσθηση καψίματος στο δέρμα, παρουσιάζουν οι χρήστες που πραγματοποιούν μεγάλης διάρκειας τηλεφωνήματα. Στην έρευνα συμμετείχαν 11.000 χρήστες κινητών και πραγματοποιήθηκε από τον δρα Kjell Hansson Mild του Πανεπιστημίου Ορέμπρο της Σουηδίας.
Σε παρόμοια συμπεράσματα κατέληξε και μια περιπτωσιολογική έρευνα σε 3.000 χρήστες. Πιο συχνό παράπονο του 38% αυτών των χρηστών οι ημικρανίες.
4. Σύμφωνα με τον καθηγητή Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Πατρών Χρήστο Γεωργίου «τα κινητά τηλέφωνα, οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας, οι κεραίες ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, οι πυλώνες της ΔΕΗ, εκπέμπουν μια μορφή ακτινοβολίας άγνωστη πριν από 100 χρόνια για τον άνθρωπο. Επομένως, ο οργανισμός μας δεν έχει αναπτύξει μηχανισμούς προστασίας απέναντί της. Είναι προφανές ότι τα κινητά και οποιαδήποτε άλλη πηγή τέτοιας ακτινοβολίας προκαλούν ανωμαλίες στις λειτουργίες του οργανισμού μας με σοβαρές επιπτώσεις».
5. Τον περασμένο Οκτώβριο, έρευνα του νοσοκομείου Karolinska της Σουηδίας σε 750 άτομα έδειξε: Τα 150 είχαν ακουστικό νεύρωμα (καλοήθης αρχικώς όγκος που μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον εγκέφαλο και να εξελιχθεί σε καρκίνωμα). Εξ αυτών τα 14 ήταν χρήστες κινητού τηλεφώνου για τουλάχιστον 10 χρόνια. Οπως διαπίστωσαν, ο κίνδυνος αυξάνει όσο μεγαλύτερη είναι η συχνότητα και η διάρκεια χρήσης του κινητού.
6. Οι συχνοί χρήστες κινητών παρουσιάζουν πτώση των επιπέδων της αντικαρκινικής ορμόνης μελατονίνης, με κίνδυνο την αύξηση κατά δυόμισι φορές του ποσοστού εμφάνισης καρκίνου στον εγκέφαλο.
Το διαπίστωσαν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κολοράντο των ΗΠΑ και ο δρ. Lennart Hardel του Ογκολογικού Κέντρου Ορέμπρο της Σουηδίας.
7. Η πίεση του αίματος των συμμετεχόντων εθελοντών ανεβαίνει κατά μιάμιση μονάδα, με το που ενεργοποιείται το κινητό, αποκάλυψε το ιατρικό περιοδικό «Lancet». Αυτή η αύξηση θα μπορούσε να προκαλέσει καρδιακή προσβολή σε κάποιον με σοβαρά καρδιαγγειακά προβλήματα (π.χ. ανεύρυσμα).
8. Η ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων έχει και επιπτώσεις στην αναπαραγωγή, όπως διαπιστώθηκε σε έρευνα σε έντομα.
Ο καθηγητής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Λουκάς Μαργαρίτης και ο δρ. Δημήτρης Παναγόπουλος μελέτησαν την επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας των κινητών τηλεφώνων (GSM 900 MHz) στην αναπαραγωγική ικανότητα της φρουτόμυγας. Διαπίστωσαν ότι μειώθηκε κατά 50%-60% η αναπαραγωγή των εντόμων που βρίσκονταν δίπλα σε κεραία εκπέμποντος ήχο κινητού τηλεφώνου για 6 λεπτά κατά τις πρώτες 2-5 ημέρες της ζωής τους. Οπως μας διευκρίνισε ο κ. Μαργαρίτης: «Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν υπάρχουν αντίστοιχες επιδράσεις στον άνθρωπο. Τα αποτελέσματα όμως υπαγορεύουν την όσο το δυνατό λιγότερη χρήση των κινητών.
9. Δεκαπενταετής έρευνα στο νοσοκομείο Karolinska της Σουηδίας καθώς και μελέτη του καθηγητή Henry Kues του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου John Hopkins των ΗΠΑ έδειξε ότι η ακτινοβολία των κινητών καταστρέφει τα ενδοθηλιακά κύτταρα του κερατοειδή χιτώνα και τα φωτοκύτταρα του αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού.
Επίσης, προκαλεί τρεμόπαιγμα (το γνωστό τικ) και θολή όραση. Η ακτινοβολία, διαπιστώνει η έρευνα, προκαλεί προσωρινή μείωση της ακοής, αίσθηση θέρμανσης-καψίματος στο αφτί, ζαλάδες, ναυτία και προβλήματα ισορροπίας.
10. Το 1997 αυστραλιανή μελέτη συμπέραινε ότι ο εγκέφαλος των παιδιών απορροφά 3,3 φορές περισσότερη ακτινοβολία από αυτόν των ενήλικων.
«Τα παιδιά είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα, διαθέτουν μικρότερο εγκέφαλο, λιγότερα ανεπτυγμένο αμυντικό ανοσοποιητικό σύστημα. Αποτέλεσμα της χρήσης κινητών είναι να εκδηλώνουν πονοκεφάλους, απώλεια μνήμης αλλά και επιθετική συμπεριφορά. Ακόμα κι ένα τηλεφώνημα 2 λεπτών μπορεί να αλλοιώσει την ηλεκτρική δραστηριότητα του παιδικού εγκεφάλου έως και μία ώρα», παρατηρεί ο δρ. Gerard Hyland, σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης σε θέματα κινητής τηλεφωνίας.
11. Το 2000 βρετανική ερευνητική ομάδα προειδοποιούσε ότι τα παιδιά κάτω των 18 ετών δεν πρέπει να χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα. Δεν είναι τυχαίο ότι τον ίδιο χρόνο, ο υπουργός Παιδείας της Αγγλίας ζήτησε από τα σχολεία να περιορίσουν τη χρήση τους σε παιδιά μέχρι 16 ετών, και να εξασφαλίσουν ότι οι παρακείμενες κεραίες κινητής τηλεφωνίας δεν εκπέμπουν ισχυρής έντασης ακτινοβολία.
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 05/12/2004

Επικίνδυνα για τα παιδιά τα κινητά
Flash.gr 
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι επιστήμονες στη Βρετανία για την χρήση κινητών τηλεφώνων από παιδιά. Σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας Ραδιολογίας,τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύονται στους Τάιμς του Λονδίνου, η χρήση κινητών τηλεφώνων από παιδιά ηλικίας μικρότερης των οκτώ ετών συνδέεται άμεσα με την εμφάνιση όγκων στον εγκέφαλο και στα αυτιά. Σύμφωνα με την έκθεση τέσσερις μακροχρόνιες επιστημονικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί εκ των οποίων οι δύο στη Σουηδία και τη Γερμανία ενισχύουν τα συμπεράσματα των βρετανών επιστημόνων για την εμφάνιση όγκων. Ηδη στη Βρετανία οι εταιρείες αντέδρασαν έντονα κατηγορώντας τους συντάκτες της έκθεσης για πρόκληση ανησυχίας χωρίς αποδείξεις.
Οι γονείς δεν πρέπει να δίνουν κινητά τηλέφωνα σε παιδιά ηλικίας κάτω των οκτώ χρόνων, τόνισε ο καθηγητής Ουίλιαμ Στιούαρτ, σχολιάζοντας το πόρισμα της έρευνας του εξειδικευμένου κυβερνητικού οργανισμού. Το πόρισμα υπογραμμίζει ότι σε πρώτη φάση, ο πολλαπλασιασμος των κινητών τηλεφώνων σ' ολόκληρο τον κόσμο δεν συνοδεύτηκε από μία αύξηση συσχετιζομένων προβλημάτων υγείας. Ωστόσο, προσθέτει, η μαζική χρήση κινητών τηλεφώνων είναι ένα πρόσφατο φαινόμενο εξελισσόμενο με μία ταχύτητα που ξεπερνά τις αναλύσεις για τις τυχόν επιπτώσεις του στην υγεία.

ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ:

Μύθοι και αλήθειες για την ακτινοβολία
Χρήστος Ελευθεριάδης, Επικ. Καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 
Πόσο αθώες είναι οι κεραίες και πόσο ένοχα τα τηλέφωνα
Για να μην έχουμε ρύπανση από ακτινοβολία θα πρέπει να απαρνηθούμε την τηλεόραση, το ραδιόφωνο, το φορητό τηλέφωνο. Αν δεν είμαστε διατεθειμένοι να το κάνουμε, τότε θα πρέπει να στραφούμε στην ελαχιστοποίηση της ακτινοβολίας που δεχόμαστε. Σε ό,τι αφορά την κινητή τηλεφωνία, ένας ειδικός μάς συμβουλεύει να αφήσουμε ήσυχες τις κεραίες και να κοιτάξουμε τα ίδια τα κινητά τηλέφωνα...
Ζούμε σε ένα περιβάλλον το οποίο σε σημαντικό πλέον βαθμό διαμορφώνουμε ή τουλάχιστον επηρεάζουμε εμείς οι ίδιοι. Ρυπαίνουμε την ατμόσφαιρα και τα νερά. Καίμε δάση. Καταστρέφουμε το στρώμα του όζοντος. Φορτώνουμε το χώμα με φυτοφάρμακα και λιπάσματα, ειδικά όταν πρόκειται για παραγωγή προϊόντων που δεν προορίζουμε για το δικό μας σπίτι. Σε προσωπικό δε επίπεδο, πλείστοι όσοι εκ των αναγιγνωσκόντων το παρόν πετούν τα πλαστικά κύπελλα και μπουκάλια από το παράθυρο του αυτοκινήτου στον δρόμο. Ας μην το παίρνουμε όμως κατάκαρδα. Εχουμε και ευαισθησίες. Ο νέος καημός όλων τελευταίως είναι οι ακτινοβολίες - και δη αυτή της κινητής τηλεφωνίας.
Να το πω από την αρχή. Δεν υποτιμώ το ζήτημα. Αν όμως βάλουμε στόχο την κινητή, ας αφήσουμε ήσυχες τις κεραίες και ας κοιτάξουμε πρώτα τα ίδια τα κινητά. Ιδίως όταν μιλάμε για χρήση από παιδιά. Ας τα πάρουμε με τη σειρά όμως. Δεν χρειάζεται να είμαστε ειδικοί στο θέμα, η κοινή λογική αρκεί. Οι ακτινοβολίες εν γένει είναι πολλών ειδών. Υπάρχουν φυσικές ακτινοβολίες, που υπάρχουν ανεξάρτητα από εμάς. Υπάρχουν όμως και ακτινοβολίες τις οποίες δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι. Και το ερώτημα που τίθεται είναι η τυχόν βλαπτική επίδραση που μπορεί να έχουν στην υγεία του ανθρώπου.
Ξεκαθαρίζουμε μερικά πράγματα από την αρχή. H φύση δεν μας έβαλε να ζήσουμε σε ένα περιβάλλον γεμάτο τεχνητές ακτινοβολίες. Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία βέβαια δέχονταν και οι αρχαίοι Ελληνες και πριν από αυτούς και οι πρωτόγονοι άνθρωποι, διότι το Σύμπαν είναι γεμάτο από πηγές ακτινοβολιών σε όλο το φάσμα συχνοτήτων. Πλέον αυτών τώρα έχουμε και τις τεχνητές ακτινοβολίες. Στις χαμηλές συχνότητες έχουμε τις ραδιοφωνικές ακτινοβολίες, τα γνωστά μακρά, μεσαία, βραχέα, τα λεγόμενα FM (από τα αρχικά των λέξεων Frequency Modulation, διαμόρφωση συχνότητος), μετά τις τηλεοπτικές συχνότητες, αυτές της κινητής τηλεφωνίας, τα μικροκύματα, τις υπέρυθρες, το ορατό φως, τις υπεριώδεις, τις ακτίνες X και τέλος τις ακτίνες γάμμα μεγάλης ενέργειας. Ολα αυτά είναι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες που το μόνο σημείο στο οποίο κατά βάσιν διαφέρουν είναι η συχνότητα (που είναι ανάλογη με την ενέργεια). Από τις ακτινοβολίες αυτές θα συζητήσουμε εδώ μόνον αυτές που είναι ηλεκτρομαγνητικής φύσεως και τις χρησιμοποιούμε για επικοινωνία, όπως οι ραδιοφωνικές, οι τηλεοπτικές και εκείνες της κινητής τηλεφωνίας.
Λέμε από την αρχή για τις τεχνητές ακτινοβολίες ότι καλύτερα θα ήταν να μας έλειπαν. Δεν γνωρίζω βέβαια πόσοι εκ των αναγνωστών θα επέμεναν σε κάτι τέτοιο μόλις συνειδητοποιούσαν ότι αυτό συνεπάγεται, π.χ., ζωή άνευ τηλεοράσεως ή ραδιοφώνου ή κινητού τηλεφώνου. Στην πράξη κάθε απόφαση τέτοιου τύπου καθορίζεται από το μέγεθος που ορίζεται ως κόστος προς κέρδος.
Είναι σαφές ότι το ραδιόφωνο, η τηλεόραση και το κινητό τηλέφωνο θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Θα συνεχίσουμε να ζούμε με τις ακτινοβολίες τους. Επιστημονική τεκμηρίωση ότι προκαλούν κακό ως σήμερα δεν υπάρχει. Ενδείξεις έχουμε για τα προβλήματα που προκαλούν, όχι αποδείξεις. Οπότε και η επιστημονική στάση μπορεί να εκλαϊκευθεί με τη γνωστή ρήση «φύλαγε τα ρούχα σου να έχεις τα μισά». Αφού υπάρχει κάποιο έλλειμμα γνώσεως πάνω στο θέμα, ας φροντίσουμε να εκτιθέμεθα όσο λιγότερο γίνεται. Σε σχέση πάντως με τα όρια που τίθενται σήμερα, το επίπεδο του συνόλου των ακτινοβολιών αυτών είναι πολλές τάξεις μεγέθους χαμηλότερο, άρα ασήμαντο. Εκτός αν αμφισβητήσουμε τα ισχύοντα σήμερα όρια.
Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μερικά σημαντικά σημεία, για τα οποία δυστυχώς υπάρχει εκτεταμένη παραπληροφόρηση. Ο κόσμος έχει στραφεί κατά της κινητής κυρίως, ως γνωστόν, διότι θεωρεί ότι αυτή είναι η κύρια πηγή ακτινοβολιών. Αυτό είναι σαφώς λανθασμένο. Ως μέση τιμή το ποσοστό της κινητής στο σύνολο των τεχνητών ακτινοβολιών για σκοπούς επικοινωνίας δεν υπερβαίνει το αντίστοιχο ποσοστό για ραδιόφωνο και τηλεόραση. Και, όπως θα δούμε, αν υπάρχει πρόβλημα με την κινητή, αυτό δεν εντοπίζεται στις κεραίες αλλά στα κινητά.
Πώς συγκεκριμενοποιείται όμως η διαμαρτυρία κατά της κινητής; Ολοι γνωρίζετε τις διάφορες κινήσεις για να απομακρυνθούν κεραίες που βρίσκονται μέσα στον αστικό ιστό, ιδίως δε αυτές οι οποίες είναι πλησίον σχολείων. Το ωραίο είναι ότι οι πάντες είναι σίγουροι ότι πράττουν το σωστό. Το ακόμη ωραιότερο είναι ότι ο εξοβελισμός των κεραιών εκτός των κατοικημένων περιοχών όχι μόνο δεν οδηγεί σε μείωση της ακτινοβολίας που τελικά απορροφάται από τους ιστούς μας αλλά, πολύ απλά, σε αύξηση. Τρελό ε; Και όμως, ιδού η εξήγηση.
Ολοι επιθυμούν να μπορούν να χρησιμοποιούν το κινητό τους, ειδικά εντός κατοικημένων περιοχών ουδείς διανοείται ότι το κινητό του δεν θα «πιάνει». Αυτό σε απλή γλώσσα σημαίνει ότι το επίπεδο του σήματος από την επικοινωνία με την κεραία κινητής θα πρέπει να είναι «τρεις μπάρες», όπως λέμε στην καθημερινή γλώσσα. Για να έχουμε σε κάθε σημείο τουλάχιστον αυτό το επίπεδο σήματος, θα πρέπει είτε να έχουμε κεραίες υψηλής ισχύος εκτός αστικού ιστού, είτε πυκνό δίκτυο κεραιών χαμηλής ισχύος με διασπορά και μέσα στον αστικό ιστό. H δεύτερη λύση μπορεί να υλοποιείται κατά τρόπον ώστε τα επίπεδα σήματος να κυμαίνονται παντού ανάμεσα στις τρεις και στις τέσσερις μπάρες. H πρώτη λύση σημαίνει τρεις μπάρες στο πλέον απομεμακρυσμένο από την (υψηλής πλέον ισχύος) κεραία σημείο, όσο όμως μετακινούμεθα προς την εκτός αστικής περιοχής κεραία το επίπεδο του σήματος ανεβαίνει στο τέσσερα, πέντε (εδώ σταματά η ένδειξη του κινητού μας), οκτώ, δώδεκα κτλ. Είναι σαφές ότι η λύση αυτή συνεπάγεται αυξημένα επίπεδα ακτινοβολίας, ιδιαίτερα για τους διαβιούντες στα όρια του αστικού ιστού. Απλή κοινή λογική είναι, δεν χρειάζεται να είναι κανείς θετικός επιστήμων για να το κατανοήσει.
Οι κεραίες μέσα στις αστικές περιοχές είναι δύο κατηγοριών. Κάποιες είναι, ας πούμε, οι κύριες (με ισχύ περί τα 10W, σε περιοχές όμως με μεγάλη πυκνότητα χρηστών χρειάζεται ακόμη πιο αυξημένη ισχύς) και οι περισσότερες είναι δευτερεύουσες (με ισχύ πολύ χαμηλότερη). Θα απέφευγα να τοποθετήσω κύρια κεραία κοντά σε σχολείο. Δεν θα με πείραζε όμως να υπήρχε πλησίον του σχολείου μια χαμηλής ισχύος κεραία κινητής. Ισως ακόμη καλύτερο θα ήταν να ετοποθετείτο η κεραία σε ένα επαρκώς υψηλό σημείο στο ίδιο το σχολείο. Ο λόγος; H κεραία δεν εκπέμπει κατακόρυφα, οπότε τα παιδιά κάτω από αυτήν δεν δέχονται πολλή ακτινοβολία.
Είναι μύθος λοιπόν ότι η κινητή τηλεφωνία προκαλεί προβλήματα; H εύκολη απάντηση με βάση τα ως τώρα γραφέντα θα ήταν «ναι». Δυστυχώς όμως δεν είμαστε σίγουροι. Διότι μέχρι στιγμής αναφερθήκαμε στη συνεισφορά που έχουν στην ακτινοβολία που δεχόμεθα οι κεραίες της κινητής τηλεφωνίας. Πράγματι, η ευθύνη τους είναι συγκριτικά ασήμαντη. Δεν είπαμε όμως τίποτε ακόμη για τα κινητά τηλέφωνα. Και υπάρχουν εδώ σημαντικά σημεία που πρέπει να διευκρινίσουμε. Για να προκαλέσω την προσοχή σας θα πω ότι, αν το παιδί μου φοιτούσε σε κάποιο σχολείο και είχε κινητό, θα προτιμούσα να υπήρχε σχετικά κοντά μια κεραία.
Ας επιχειρήσω να εξηγήσω τώρα την ανωτέρω προκλητική δήλωση. Το κινητό τηλέφωνο είναι ταυτόχρονα δέκτης που δέχεται το σήμα από την κεραία που βρίσκεται πλησιέστερα, αλλά και πομπός που στέλνει σήμα στην κεραία αυτή. Το πολύ σημαντικό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι το κινητό λειτουργεί με μεταβλητή ισχύ. Αν η κεραία δεν είναι κοντά, άρα η ένταση του σήματος είναι χαμηλή, το κινητό ανεβάζει την ισχύ στην οποία λειτουργεί. Αν η κεραία είναι κοντά, το κινητό αντιλαμβάνεται το ισχυρό σήμα και χαμηλώνει την ισχύ λειτουργίας του σε επίπεδο πολύ χαμηλότερο.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι καλύτερα να είμαστε κοντά σε κεραία παρά μακριά. Και αυτό επειδή το κινητό το χρησιμοποιούμε κολλημένο στο αφτί μας, οπότε μεγιστοποιούμε και την απορρόφηση ακτινοβολίας από την περιοχή αυτή του εγκεφάλου. Χειρότερα δεν γίνεται δηλαδή. Την ώρα που μιλάμε στο κινητό, η απορροφούμενη δόση από την ακτινοβολία μπορεί να είναι, όχι μία και δύο, αλλά χίλιες και πλέον φορές μεγαλύτερη από αυτήν που δεχόμεθα λόγω των κεραιών, ακριβώς λόγω του ότι το έχουμε πάνω στο αφτί μας. Γι' αυτό είναι καλό να χρησιμοποιούμε το λεγόμενο «hands free», γιατί μειώνουμε σημαντικά το πρόβλημα. Προτιμώ λοιπόν να δουλεύει το κινητό στη χαμηλότερη δυνατή ισχύ. Αρα θέλω να έχω πυκνό δίκτυο κεραιών που διαμορφώνουν ομαλή κατανομή σήματος, επαρκούς ισχύος.
Αν το σήμα δεν είναι επαρκές, καλό είναι να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε το κινητό, π.χ., σε υπόγεια ή μέσα σε ανελκυστήρες όπου η ένταση του σήματος της κεραίας πέφτει πολύ χαμηλά. Οταν βλέπετε ότι το κινητό σας «πιάνει και δεν πιάνει», όταν δηλαδή καταφέρνετε να μιλάτε οριακά και συνήθως με διακοπές, καλύτερα κλείστε το και μιλήστε αργότερα, όταν βρεθείτε σε περιοχή με ισχυρότερο σήμα.
Εν κατακλείδι, το χαμηλό σήμα που μπορεί να έχουμε επειδή καταφέραμε με αγώνες να διώξουμε την «κακή» κεραία σημαίνει απλώς ότι αυτό που καταφέραμε είναι να καταδικάσουμε τους χρήστες κινητών να έχουν το κινητό στο αφτί στη μέγιστη ισχύ λειτουργίας και άρα να δέχονται πολύ περισσότερη ακτινοβολία από αυτήν που εδέχοντο όταν είχαμε την κεραία κοντά. Ακόμη, με την απομάκρυνση κάποιων κεραιών από τον αστικό ιστό, θα έχουμε αυξημένη ισχύ για τις εναπομένουσες. Αρα φορτώνουμε τους διαμένοντες στην περιοχή τους με αυξημένη δόση ακτινοβολίας.
Ανακεφαλαίωση όλης της παραπάνω συζητήσεως: Πρώτα απ' όλα, δεν έχουμε απόδειξη ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία της κινητής δημιουργεί πρόβλημα, δεν είμαστε όμως και σίγουροι ότι δεν δημιουργεί. Οι μέχρι τούδε μελέτες είναι αντικρουόμενες και ενδεικτικές. Αρα, ως αρχή, πρέπει να φροντίζουμε να δεχόμαστε την ελάχιστη δυνατή δόση. Για να το επιτύχουμε αυτό, λύση νούμερο 1, δεν έχουμε παρά να καταργήσουμε την κινητή με τις κεραίες της και τα κινητά της.
Επειδή υποπτεύομαι ότι ουδείς θα το επιχειρήσει, ας πάμε στη λύση νούμερο 2. H οποία λέει ότι χρειαζόμαστε πυκνό δίκτυο κεραιών χαμηλής ισχύος. Οχι υπερβολές στη χρήση του κινητού, ειδικά από τα παιδιά. Μην ξεχνάτε να αποφεύγετε τη χρήση του όταν έχετε χαμηλό σήμα. Αν υπάρχει πρόβλημα, αυτό είναι πρώτα στο κινητό, οπότε σε πρώτη προσέγγιση αφήστε ήσυχη την κεραία. Οι θριαμβολογίες που κατά καιρούς βλέπουμε επειδή κάποιοι πέτυχαν να απομακρύνουν κάποια κεραία είναι δυστυχώς αποτέλεσμα αγνοίας και παραπληροφορήσεως. Που, ακόμη πιο δυστυχώς, επεκτείνονται και σε κλιμάκια ανθρώπων που παίρνουν αποφάσεις.
(Πηγή: 'ΤΟ ΒΗΜΑ' 10/4/2005)

Παιδιά κάτω των 14 ετών να μη χρησιμοποιούν κινητά
Ναυ. Καρ.
«Ο εγκέφαλος ενός παιδιού απορροφά το 80% της ακτινοβολίας που δέχεται από το κινητό τηλέφωνο. Γι' αυτό, τα παιδιά κάτω των 14 ετών δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούν καθόλου το κινητό».
Αυτό τόνισε ο Κωνσταντίνος Λιολιούσης, επ. καθηγητής του Τμήματος Φυσικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε προχθές με θέμα «Ανθρωπος και Κινητή Τηλεφωνία». Αναφερόμενος στους ενήλικες, συνέστησε «τη χρήση μόλις 3 λεπτών τον μήνα, και αυτό σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης»!
Ο Κωνσταντίνος Τρίγκας, δήμαρχος των Αγίων Αναργύρων (όπου πραγματοποιήθηκε η ημερίδα), υποστήριξε ότι «στον δήμο λειτουργούν 7 κεραίες κινητής τηλεφωνίας, εκ των οποίων οι δύο χωρίς άδεια. Εχουμε ήδη ειδοποιήσει την Αστυνομία και υποβλήθηκαν μηνύσεις. Προβήκαμε και σε ασφαλιστικά μέτρα έτσι ώστε να ανασταλεί η λειτουργία και των άλλων 5 γιατί όλες τους, και οι 7, λειτουργούν κοντά σε σχολεία».
«Υψηλή πυκνότητα ηλεκτρομαγνητικής ισχύος, οφειλόμενη τόσο στο πεδίο ακτινοβολίας όσο και στα μη ακτινοβολούμενα πεδία, υπάρχει κοντά στα φορητά τηλέφωνα και στις κεραίες των σταθμών βάσης. Ετσι, είναι πιθανή η υπέρβαση των ορίων EMC της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ορίων αποδεκτής έκθεσης της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας», υπογράμμισε ο Στέφανος Τσιτομενέας, καθηγητής Τηλεπικοινωνιών και προϊστάμενος του Τμήματος Ηλεκτρονικής ΤΕΙ Πειραιά και αντιπρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Φυσικών. Συνέστησε, λοιπόν, «κάθε συνδιάλεξη με φορητό τηλέφωνο να μην υπερβαίνει το ένα λεπτό και να ακολουθεί 5λεπτη αναμονή για να ηρεμήσουν τα κύτταρα που ενδεχομένως επηρεάστηκαν από την ακτινοβολία».
(Πηγή: "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ" - 27/05/2005)

Κινητά: ευάλωτοι οι μικροί χρήστες
Γιάννη Ελαφρού
Ο Π.Ο.Υ. συστήνει να λαμβάνονται προφυλάξεις μέχρι να αποδειχθούν απολύτως ασφαλή
«Οι πιθανές συνέπειες που μας ανησυχούν περισσότερο είναι ο καρκίνος στον εγκέφαλο ή αλλού, οι εκφυλιστικές ασθένειες του νευρικού συστήματος, η απώλεια μνήμης και γενικά πνευματικών ικανοτήτων. Πρόκειται για συμπτώματα που θα εμφανισθούν πολύ αργότερα στη ζωή, ως αποτελέσματα από εκθέσεις που συνέβησαν νωρίτερα».
Πρόκειται για απόσπασμα αδημοσίευτης έρευνας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που έφερε στο φως της δημοσιότητας η καναδική εφημερίδα «Toronto Star», με αφορμή διεθνές συνέδριο που διοργάνωσε ο ΠΟΥ στην Οττάβα. Το θέμα του συνεδρίου ήταν οι παγκόσμιες απειλές για την υγεία. Eντυπωσιακό είναι το ότι μεταξύ των συνεπειών των κλιματικών αλλαγών, της νόσου των «τρελών αγελάδων» και της επιδημίας γρίπης, συμπεριλαμβανόταν η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από κινητά τηλέφωνα!
Η επιστημονική κοινότητα δεν διαθέτει ακόμα ατράνταχτες αποδείξεις για τις βλάβες που προκαλούν τα κινητά. Αν και πληθαίνουν οι έρευνες και οι μελέτες που δείχνουν σαφέστατη σύνδεση μιας σειράς ανωμαλιών (από όγκους στο ακουστικό νεύρο, μέχρι Aλτσχάιμερ και αλλοίωση του DNA των κυττάρων) με τη χρήση κινητών τηλεφώνων, δεν υπάρχει επιστημονική βεβαιότητα. Το βασικό ερώτημα που απασχολεί επιστήμονες και υπεύθυνους υγείας είναι: Θα αφήσουμε την υπόθεση να εξελίσσεται μέχρι να αρχίσουμε να μετρούμε απώλειες ή θα πάρουμε έγκαιρα μέτρα με βάση την Αρχή της Προφύλαξης; Oπως σημειώνει εύστοχα η «Toro-nto Star», «η στρατηγική της αντιμετώπισης κατά περίπτωση και η αναμονή τελεσίδικων αποδείξεων έχει οδηγήσει στο παρελθόν σε τρομερές συνέπειες»! Η Eνωση Δημόσιας Υγείας του Οντάριο υπογραμμίζει ότι όλα τα πολιτικά και νομοθετικά σώματα του Καναδά πρέπει να «προωθήσουν την πρόληψη και την αποφυγή της εκτεταμένης χρήσης κινητών, μέχρι να αποδειχθούν απολύτως ασφαλή».
Οι εκπρόσωποι των εταιρειών διαφωνούν με την προσέγγιση αυτή. «Πρέπει να ακολουθούμε την επιστήμη και η Αρχή της Προφύλαξης δεν αποτελεί επιστήμη», τόνισε ο εκπρόσωπος της Eνωσης Κινητής Τηλεπικοινωνίας και Διαδικτύου (CTIA). Αλλά εάν η επιστήμη είναι «αναποφάσιστη», μήπως πρέπει οι κοινωνίες να αποφασίζουν; Ποια είναι τα βασικά μέτρα προφύλαξης που συζητήθηκαν στην Οττάβα; Το πρώτο αφορά την προώθηση των συστημάτων που μειώνουν τους κινδύνους από τη χρήση των κινητών, όπως τα λεγόμενα χαντς-φρι. «Χρειάζεται μια εκστρατεία ανάλογη με αυτήν των δεκαετιών του ’80 και του ’90 για τη ζώνη στα αυτοκίνητα», είπε παράγοντας του ΠΟΥ.
Ο δεύτερος πολύ σημαντικός στόχος είναι να σταματήσει ή να περιοριστεί δραστικά η χρήση των κινητών από παιδιά. Σχεδόν όλοι συμφώνησαν ότι πρέπει να γίνει μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης των γονιών. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ανακοπεί η διαφημιστική καμπάνια των εταιρειών προς τα παιδιά. Σήμερα κυκλοφορούν κινητά με εικονογράφηση της Μπάρμπι ή με ενσωματωμένα βίντεο παιδικών ηρώων.
Το τρίτο μέτρο είναι να υποχρεωθούν οι εταιρείες να αναγράφουν πάνω στις συσκευές τον ακριβή αριθμό SAR (Ειδικός Ρυθμός Απορρόφησης), που εκφράζει την ισχύ που απορροφάει το ανθρώπινο σώμα από το συγκεκριμένο τηλέφωνο. «Oπως αγοράζουμε τρόφιμα με βάση το πόσα λιπαρά περιέχουν, το ίδιο πρέπει να μπορούμε να κάνουμε και με τα κινητά. Να συνυπολογίζουμε την ακριβή τους εκπομπή».
Mεγάλος προβληματισμός για τις κεραίες
Δεν είναι μόνο τα κινητά τηλέφωνα που προκαλούν μεγάλες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις. Είναι και οι κεραίες τους! Μεγάλο προβληματισμό έχει προκαλέσει το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης, που ρυθμίζει μεταξύ άλλων και το ζήτημα της χωροθέτησης και αδειοδότησης των σταθμών βάσης για την εγκατάσταση κεραιών. Το υπουργείο Υγείας, επιφορτισμένο με το έργο προστασίας της δημόσιας υγείας, τάσσεται υπέρ πολύ πιο αυστηρών διατάξεων σε σχέση με αυτές που προβλέπει το κατ’ αρχήν σχέδιο του υπουργείου Μεταφορών. «Η απόσταση εγκατάστασης κεραιών κινητής τηλεφωνίας από σχολεία, παιδικούς σταθμούς, γηροκομεία και άλλους χώρους με ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού πρέπει να είναι τουλάχιστον 500 μέτρα», τονίζει στην «Κ» ο κ. Μελέτης Τζαφέρης, ειδικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας. Ας σημειωθεί ότι το σχέδιο νόμου του ΥΜΕ δεν προβλέπει ούτε καν το όριο των 300 μέτρων, που είχε γνωμοδοτήσει ο Συνήγορος του Πολίτη. Ιδιαίτερη σημασία έχει η επισήμανση από το υπουργείο Υγείας της ανάγκης να υπάρχει η αναγκαία «ελεύθερη ζώνη» γύρω από τα μαιευτήρια. «Ειδικά για τα μαιευτήρια, προτείνουμε να μην υπάρχει καμία κεραία σε απόσταση 2.000 μέτρων! Πρόκειται για μια πολύ κρίσιμη περίοδο για την ανάπτυξη νεοπλασιών στα νεογέννητα και δεν πρέπει να υπάρχει η παραμικρή ανοχή στην έκθεσή τους σε μη συνήθη εκπομπές ακτινοβολίας», τονίζει ο κ. Τζαφέρης.
(Πηγή: 'ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ' 17-7-2005)




Η τράπουλα στην Ελλάδα
Στήν Ελλάδα φέρανε τα χαρτιά οι Βενετσάνοι. Τά φέρ ...
Περισσότερα >>
Α΄ Μέρος
ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΩΝ ...
Περισσότερα >>