www.acapus.com Greek         Αγγλικά Last updated 23/12/2004    
012    013

014    015

Photo Album
Αναζήτηση

         
  
  
Πηγές - βοηθήματα - βιβλιογραφία

Π η γ έ ς  -  β ο η θ ή μ α τ α  -
β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α

α. Ξένη βιβλιογραφία σχετική με το κείμενο και μικρός σχολιασμός

1. Freud, A. (1965). The concept of developmental lines. Psychoanalytic Study of the Child. New York: International University Press.

2. Freud, S. (1907). Obsessive actions and religious practices. The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, vol. 9. London: The Hogarth Press, 1959.

3. Freud, S. (1913). Totem and Taboo. S.E. 13. London: ως ανωτέρω.

4. Freud, S. (1927). The future of an Illusion. 21. London: ως ανωτέρω.

5. Freud, S. (1933). New Introductory Lectures on Psycho-Analysis 22, ως ανωτέρω.

6. Halpern, J. (1997) Freud’s intrapsychic use of the Jewish culture and religion. Paper presented at scientific meetings of the Canadian Psychoanalytic Society, Toronto, June 1997.

7. Kung, H. (1990). Freud and the problem of God. Second Edition. New Haven: Yale University Press.

8. Meissner, W.W. (1990). The role of transitional conceptualization in religious thought. In: Psychoanalysis and Religion Editors: J.H. Smith and S.A. Handelman. Baltimore: John Hopkins Press. (95-110).

9. Από το ανωτέρω επίσης στις σελ.1-16: Sokolowski, R. Religion and psychoanalysis: some phenomenological contributions.

10. Από το ίδιο: Wallwork, E. And A. (1990). Current status of an historical antagonist pp 160-171.

11. Klein, M. (1975). The Writings of Melanie Klein, (4 volumes) London: The Hogarth Press. New York: Dell, 1977.

12. Carveth, D. (1998a). Freud’s Flawed philosophy of religion: a reply to Rempel. Canadian Journal Psychoanalysis. 6: 141-44.

13. Vilder, A.R. (1950). Christian Belief: An Exposition of the basic Christian doctrines. London: SCM Press.

14. Winnicott, D.W. (1965). The Maturation Processes and the Facilitating Environment. New York: International University Press.

15. Από το 1-14 συνοψίζω τη σχετική βιβλιογραφική αναφορά, σε τούτο το σχετικό με το θέμα του βιβλίου σχόλιο: η ψυχαναλυτική θεωρία παρουσιάζεται να έχει – αν όχι στο σύνολό της τουλάχιστον στην πλειοψηφία της – ‘’αμυντική’’ δηλ. επιθετική (ε, ας πάμε και μεις μια φορά έτσι, όπως μας... αναλύουν) στάση απέναντι στη θρησκεία με πρώτο το Φρόυντ, που τη χαρακτηρίζει ‘’universal obsessional neurosis’’ δηλ. μια παγκόσμια ψυχαναγκαστική νεύρωση, και μια ψεύτικη εκπλήρωση παιδικών επιθυμιών. Εμείς δε θα το λέγαμε αυτό ούτε και για τη δική του θρησκεία, την ιουδαϊκή, που τόσο κακό φαίνεται να του έχει κάνει, ώστε να μισεί θανάσιμα κάθε θρησκεία.


16. Οι μεταφροϋδικοί θεωρητικοί πάντως και ανάμεσά τους οι Winnicott, Hartmann και Loewald αρχίζουν να διαφοροποιούνται και να βλέπουν και κάποια θετικά στοιχεία στη χριστιανική θρησκεία, η δε Klein αναγκάζεται να δεχθεί ότι η τελευταία μπορεί και να βοηθά στη ψυχική ανάπτυξη (!), ενώ η βασική της θέση παραμένει: ο χριστιανισμός αναπαριστά νηπιακά δυναμικά (enactment of infantile dynamics). Στην καλύτερη περίπτωση πάντως για τους ψυχαναλυτές: the practice of the Eucharist certainly has the potential to become an obsessional neurosis addressed to oedipal ambivalence. Και σε μετάφραση: η πράξη της θείας Ευχαριστίας έχει ασφαλώς τη δυναμική να καταντήσει μια ψυχαναγκαστική νεύρωση, που αναφέρεται στην αμφιθυμία του οιδιπόδειου!!! Άντε μετά να κάνεις διάλογο, θα έλεγε κάποιος... Κι όμως, τον επιχείρησαν με ανάλογη πλέον επιχειρηματολογία και γλώσσα, όπως το καταγράψαμε από τα πρακτικά της ημερίδας στη Θήβα (για να ‘ναι κοντά και στον Οιδίποδα, φαίνεται. Μη χαμογελάτε! Στη συνέντευξή του στην αμερικανίδα ψυχαναλύτρια ο ιερέας και ψυχίατρος, που έχω αναφέρει στο κείμενο του σχετικού κεφαλαίου, λέει ότι, όταν πήγε να υπηρετήσει ως εφημέριος στην περιοχή, βρήκε ανθρώπους που έφεραν τα ονόματα του Οιδίποδα και της Ιοκάστης και έτσι ένιωσε (!) ότι ταξίδευε στη σωστή κατεύθυνση...).


17. Farrel D.: Freud’s ‘’thought-transference’’, repression and the future of psychoanalysis. In J Psychoanal 1983: 64:71-81. Εδώ αναφέρονται τα σχετικά με την τηλεπάθεια και υποστηρίζεται ότι η ψυχανάλυση είναι ως μέθοδος μοναδική στο να διερευνά τα παραψυχολογικά φαινόμενα και έχει την ίδια υποχρέωση να το κάνει, όπως και με τα άλλα ψυχικά φαινόμενα! Τα ίδια πάνω κάτω υποστηρίζει και ο γερμανός ψυχίατρος Leuschner W. στο άρθρο του: A telepathic phenomenon, In: Psyche 1989 May; 43 (5):415-528, που συνδέει την τηλεπάθεια με τη θεραπεία στην ψυχανάλυση και την ερμηνεία ονείρων, που κάνουν εκεί.


18. Αν πάντως κατά την ψυχανάλυσή σας δεν έχετε να παρουσιάσετε όνειρα, αν δηλαδή υπάγεστε στην ατυχή κατηγορία της ‘’dreamless analysis’’, μην ανησυχείτε, υπάρχει λύση και μας την προσφέρει  σε άρθρο του στο περιοδικό Psychoanal. Rev. (1995 April: 82 (2): 207-27, ο μάλλον συμπατριώτης μας εις την αλλοδαπήν (Garternhaus-Praxis, Wiesbaden, Germany) Calogeras RC: προτείνει λοιπόν ο συνάδελφος την ύπνωση, ως θεραπευτικό μηχανισμό, που μπορεί να βοηθήσει τη λειτουργία των συνειρμών (analytic free association) για να ξαναθυμηθήτε ή να ανακαλέσετε τα όνειρά σας. Είναι πολύ κακό να μην έχετε όνειρα κατά την ψυχανάλυση. Τότε τι θάχουμε για να ασχολούμαστε τόσες ώρες στο ντιβάνι; Αυτό δείχνει, δυστυχώς, ότι δεν πάει και τόσο καλά η ανάλυσή σας, διότι υπάρχουν δυσθεράπευτες (!) αντιστάσεις στη μεταβίβαση – αντιμεταβίβαση, που πρέπει να σπάσουν με την ύπνωση! (‘’using hypnosis as a method of breaking the intractable resistance of a dreamless analysis did not become an alien force which intervened whenever strong resistances appeared’’, κατά λέξη...).


19. Στο ίδιο κλίμα με τα παραπάνω κινείται και ο S. Silverman, ο οποίος στο άρθρο του Correspondences and thought – transference during psychoanalysis, που δημοσιεύεται στο J Am Acad Psychoanal 1988 Jul: 16(3): 269-94, υποστηρίζει ότι η τηλεπάθεια λειτουργεί ανάμεσα στον αναλυτή και την ασθενή μέσα από το ασυνείδητο και των δύο, κατά τη θεραπεία, ως ‘’εξωαισθητική χρήσιμη εμπειρία’’. Τώρα, για κάποιον που έχει διαβάσει, έστω και ελάχιστα τους πατέρες, είναι σαφές ότι, όχι μόνο δεν υπάρχει συμβατότητα ανάμεσα στην λογική της ψυχανάλυσης, όπως την αναδεικνύουν οι ίδιοι οι οπαδοί της παραπάνω, αλλά και ιδιαίτεροι κίνδυνοι υφίστανται για πλάνη! Εδώ, όταν έρχονται στους πατέρες αυτές οι οχλήσεις, τις διώχνουν ως δαιμόνων επήρεια, και ετούτοι θέλουν να τις προκαλούν με τεχνικές ψυχαναλυτικές, γιατί είναι χρήσιμες εμπειρίες στη «θεραπεία». Και καλά αυτοί δεν γνωρίζουν τίποτε άλλο οι καημένοι, από το να ψάχνουν στα τυφλά με τον ορθό λόγο για «εμπειρίες». Οι δικοί μας ποιμένες τι δουλειά έχουν, να διαλέγονται σε αυτό το επίπεδο; Αυτό το «βάθος» ανάλυσης ζήλεψαν να γνωρίζουν; Και αν στον όποιο διάλογο με τους ψυχαναλυτές της άλλης όχθης μιλήσουν και πουν: συνάδελφοι, αυτά κατά τους δικούς μας πατέρες είναι πλάνη του πονηρού, θα συνεχίσει να υφίσταται ο «διάλογος» ή θα θεωρήσουν ότι απεμπολούν τις βασικές αρχές της ψυχανάλυσης και θα τους πετάξουν έξω από το όποιο συνέδριο; Αυτά που προαναφέραμε παρουσιάζονται ως μελέτες σε συνέδρια, στα οποία μετέχουν και οι δικοί μας ορθόδοξοι κληρικοί συχνά. Τολμούν να τα πουν εκεί; Αν βέβαια πάνε και λένε ό,τι και οι άλλοι – ίδιο γλωσσάρι, ίδια ανάλυση – που ο διάλογος;


20. Αν θέλετε να μάθετε το λόγο για τον οποίο η ύπνωση έχει ιδιαίτερη σημασία στην ψυχανάλυση και για την ανεκτίμητη αξία της στη διερεύνηση των εξαιρετικών δυνατοτήτων σας ως αναλυομένων, διαβάστε το άρθρο του ψυχίατρου E. Servadio στο Minerva Med 1975, Oct 31; 66 (73): 3811-7 με τίτλο: Hypnosis in history and at present. Εκεί μπορείτε επίσης να εμπλουτίσετε τις γνώσεις σας, να μάθετε για τον Mesmer και το ζωικό μαγνητισμό και τον εφευρέτη του (!), τη δουλειά του Φρόυντ και τα σχετικά με την ύπνωση, ως λύτρωση σε όλα σας τα προβλήματα... Αν μάλιστα συνδυάσετε και λίγη γιόγκα με τη δυτική ψυχοθεραπεία, θα έχετε εγγυημένο αποτέλεσμα, τόσο από ψυχολογικής, όσο και από νευροφυσιολογικής, κατά τον A. Romero, στο ίδιο περιοδικό το Μάρτιο του 1982 τ.10, 73 (10) 511-22, με τίτλο: Hypnosis in psychotherapy. Ο Mesmer πάντως, για να ξέρετε, πιστεύει ότι ο «ζωικός μαγνητισμός», ως δώρο του Θεού προς το θεραπευτή, εισρέει δυναμικά στον άρρωστο και τον κάνει καλά, σύμφωνα και με τον 288 αφορισμό του πατέρα της ομοιοπαθητικής Hahnemann...


21.  Κι αν δεν σας καλύψει η προηγούμενη αναφορά και ξεχάσατε να ρωτήσετε για τις προηγούμενες ζωές σας και καταστάσεις του Εγώ (πάντα κατά τους αναλυτές), ανατρέξτε στο σχετικό άρθρο του κυρίου Klemperer E., στο περιοδικό Int J Clin Exp Hypn του Ιουλίου 1965 τ.13 (3): 132-43, με τίτλο: Past egostates emerging in hypnoanalysis. Παραπλήσιες πληροφορίες θα βρείτε και στο άρθρο που αναφέρεται σε altered states of consciousness during psychotherapy, όπου υποστηρίζεται ότι υπάρχει συνεχής παρουσία αυτού του φαινομένου στη δυτική ψυχοθεραπεία, από το μεσμερισμό μέχρι την ψυχανάλυση, ως παγκόσμιο συστατικό της. (altered states of consciousness during psychotherapy: a historical and cultural perspective, Buckley P & Galanter M: Int J Soc Psychiatry 1979 summer; 25 (2): 118-24.


22. Υπάρχουν πάντως και μερικοί, που ψάχνοντας για τη σχέση της μεταβίβασης (στην ψυχανάλυση) με την ύπνωση και τις ψυχαναλυτικές θεωρίες, σηκώνουν τα χέρια ψηλά και ομολογούν ότι δεν ξέρουν να εξηγήσουν γιατί συμβαίνει, ό,τι συμβαίνει εκεί. This is a hidden side of the unconscious, λένε. Πάλι καλά. Δεν τους φώτισε όλους το ‘’ταγκαλάκι’’, όπως θάλεγε και κάποιος γέροντας. (L’ inconscient et l’hypnose, του Chertok L. Δημοσιευμένο στο Παρίσι το Μάϊο του 1980, στο: Ann Med Psychol, 138 (5): 529-42. Ο ίδιος, αναφερόμενος στο δήθεν μη επηρεασμό των αναλυομένων από τον ψυχαναλυτή, το διαψεύδει κατηγορηματικά, για να επιβεβαιωθούν απόλυτα όσα αναφέρουμε στη σχετική δική μας  αναφορά στη σελίδα 15.

‘’Today is realized that suggestion (direct and indirect) is ever – present in psychoanalysis, as in other psychotherapies’’ κατά τον Chertok L. (J Am Acad Psychoanal 1984 Apr; 12 (2): 211-32.

25. Pocket Psychiatry, των Kamaldeep Bhui, Scott Weich & Keith Lloyd. WB Saunders Company, London 1997.


26. Oxford Handbook Of Clinical Medicine, fourth edition. Hope, Longmore, Mc Manus & Wood – Allum. Oxford University Press, 1998.


27. Psychiatric Secrets, James Jacobson & Alan Jacombson, Hanley & Belfus, Philadelphia, 1996.


28. The Search For God, can science help?, του John Houghton, Lion Publishing, Oxford, UK, 1995.


29. Unterwegs zum Geheimnis der Freud schen Psychoanalyse.
Vom Emmy von N. bis ‘’Totem und Tabu’’.
Εδώ οι Rand N. & Torok M. στο τεύχος Σεπτ. 1993: 47 (9): 866-81, αναφέρουν το εξής εκπληκτικό: η ιστορία και η θεωρία της ψυχανάλυσης χαρακτηρίζονται από την τάση στη μυστικότητα, που είναι αντίθετη στην αρχή της απόλυτης ειλικρίνειας, που απαιτεί από τους αναλυόμενους. Αυτή τη ροπή την τεκμηριώνουν οι συγγραφείς αυτής της μελέτης με τρία συγκλονιστικά στοιχεία:
α. την εισήγηση του Jones προς τον Freud και τον Ferenczi  το 1911 για τη δημιουργία μυστικής επιτροπής που θα παρακολουθεί την ανάπτυξη της ψυχανάλυσης (!!!)

β. τη λογοκρισία που επέβαλε ο ίδιος σε σχέση με τη χρήση των αρχείων του Freud. (!)

γ. τη κλινική περίπτωση της Emmy von N., όπου ο Freud, σε ρόλο θεματοφύλακα, τηρεί αυστηρή μυστικότητα για τις παρατηρήσεις που κάνει στην υπνωτισμένη ασθενή που «αναλύει».


30. Για το αν επηρεάζεται κανείς στην ψυχανάλυση και ψυχοθεραπεία ή όχι, ας αφήσουμε να μιλήσουν οι ειδικοί: Ο M. Weissberg στο Int J Clin Exp Hypn, 1993 Jan; 41 (1): 15-34, αναφέρει ότι η άποψη που θέλει το θεραπευτή ουδέτερο παρατηρητή στην ψυχανάλυση είναι αμφιλεγόμενη. Και παρουσιάζει περιπτώσεις πολλαπλής διαταραχής της προσωπικότητος, εξαιτίας ακριβώς της λειτουργίας της ιατρογενούς βλάβης (!) μέσω ηθικού επηρεασμού – υποβολής και υποσυνείδητης συνέργειας από τη μεριά του θεραπευτή (multiple personality disorder and iatrogenesis; the cautionary tale of Anna O.). Οι αναλυτές δεν παίρνουν θέση κατά τα άλλα. Απλώς, με το που μπαίνεις σου ορίζουν, που ακριβώς θα καθίσεις, αν θα τους κοιτάζεις κατά πρόσωπο ή αν θα βλέπεις μόνο την πλάτη του θεραπευτή κλπ...


β. Ελληνική

1. Γεροντικό του εικοστού αιώνος, του Κλείτου Ιωαννίδη, 1999. Εκδόσεις Ν. Παναγόπουλος.

2. Αγιορείται πατέρες και αγιορείτικα, Έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, 1993.

3. Ελληνορθόδοξη παράδοση και δυτικός πολιτισμός, Ν. Ματσούκα, Εκδόσεις Μήνυμα, Θεσ/νίκη, 1985.

4. Γέροντας Γαβριήλ, ο αναχωρητής, του Πέτρου Μπότση, Αθήνα, 2001.

5. Φιλοκαλία των ρώσων νηπτικών – διδαχές οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ, γ’ έκδοση, του ιδίου, 1983.

6. Συζητήσεις για την ορθόδοξη ψυχοθεραπεία, του μητροπολίτη Ναυπάκτου και αγίου Βλασίου, Ιεροθέου Βλάχου. Τόμοι α,β,γ, Έκδοση της Ιεράς Μονής Γενεθλίου της Θεοτόκου (Πελαγίας).

7. Του ίδιου: Ορθόδοξη ψυχοθεραπεία (πατερική θεραπευτική αγωγή) και επίσης: Θεραπευτική αγωγή (προεκτάσεις στην ‘’ορθόδοξη ψυχοθεραπεία’’).

8. Γέροντος Παϊσίου αγιορείτου Λόγοι, τόμοι α, β και γ, 2000-2001.

9. Ευλογημένο καταφύγιο, του Φώτη Κόντογλου.

10. Αναμνήσεις από το γέροντα Πορφύριο του Αναστασίου Τζαβάρα, β’ έκδοση, 1992. Εκδόσεις Επτάλοφος.

11. Απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη.

12. Αρχιεπίσκοπος Λουκάς, του αρχιμανδρίτη Νεκτάριου Αντωνόπουλου, Εκδόσεις Ακρίτας, 1999.

13. Ο γέροντας Παΐσιος, του π. Διονυσίου Τάτση, 1995.

14. Ο άγιος Γρήγοριος Παλαμάς και ο αντίπαπας, - «Ορθόδοξος Κυψέλη», 1981.

15. Από το Περιβόλι της Παναγίας, του αρχιμ. Χερουβείμ, Εκδόσεις Ιεράς Μονής Παρακλήτου, 1981.

16. Αναμνήσεις από τον γέροντα Σωφρόνιο του Essex, Εκδόσεις «Άθως»¨, 1999.

17. Το Άγιον Όρος και η παιδεία του γένους μας, κείμενο της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους, Άγιον Όρος, 1984.

18. Η άσκησις εις την ορθοδοξίαν, ιερομονάχου (νυν ηγουμένου ιεράς μονής οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους) Γεωργίου Καψάνη, Αθήνα 1972.

19. Κλίμαξ αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου, Εκδ. Αστήρ, Αθήναι, 1970.

20. Γέροντος Ιωσήφ: προθύμως ανάβαινε, της ιεράς μονής Φιλοθέου, Άγιον Όρος.

21. Ποιμένας και Θεραπευτής, του π. Αδαμαντίου Αυγουστίδη, Ακρίτας, 1999.

22. Η ανθρώπινη επιθετικότητα, του ιδίου, Ακρίτα, 1999.

23. Θεολογία και ψυχιατρική σε διάλογο, Εκδ. Αποστολικής Διακονίας, 1999.

24. Αγίου Βαρσανούφιου: Εκατό μυρίπνοα άνθη από τη βίβλο του, Εκδ. Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου, Άγιον Όρος, 1990.

25. Ο πατήρ Πορφύριος, του Ανάργυρου Καλιάτσου, Εκδ. Επτάλοφος, 1996.

26. Ανορθόδοξες θεραπευτικές μέθοδοι της «νέας εποχής», του Αθ. Αβραμίδη, Εκδ. Φωτοδότες, 1998.

27. Αββά Ζωσιμά: κεφάλαια ωφέλιμα, της Ιεράς Μονής Παρακλήτου αττικής, 1993.

28. Ο γέρων Παΐσιος: ιερομονάχου Χριστοδούλου αγιορείτου, 1994.

29. Σκεύος εκλογής, του ιδίου, 1995.

30. Κοντά στο γέροντα Πορφύριο, του Κ. Γιαννιτσιώτη, Εκδ. Ιερού Γυναικείου Ησυχαστηρίου η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, Αθήναι, 1995.
 
 

Π α ρ α π ο μ π έ ς

  Ο γέρων Ιωσήφ λέγει στις επιλογές του ότι πολλοί πήγαν κοντά του και θεραπεύθηκαν με προσευχή και νηστεία. ‘’τώρα όμως δεν με ακούει ο Κύριος, δια να μάθω και τα φάρμακα και τους ιατρούς, να γίνω συγκαταβατικός εις τους άλλους’’. Και αναφερόμενος στον Άγιο Νεκτάριο, θέλει να τον ακολουθήσει στην άποψη ότι χρειάζονται και η χάρις και τα φάρμακα και η τιμή στους ιατρούς.

Όχι βέβαια σε εκείνους που ασχολούνται με την ψυχή, ενώ δεν την παραδέχονται, ή την παραδέχονται με ένα δικό τους τρόπο, όπως έλεγε ο πατήρ Πορφύριος. Ή σε εκείνους που ακολουθώντας θεωρίες άρνησης του Θεού και της διδασκαλίας των πατέρων, μπερδεύουν τους ανθρώπους με γνώση ‘’όπου γεννά την αμφιβολίαν εις όλα και σμικρύνει την πίστη και πολλάκις την αφαιρεί... σε αντίθεση με την πνευματική γνώση – που δίδεται ως δώρο κατόπιν πολλών δοκιμασιών – και δεν αντίκειται στην πίστη’’ ... Οι πατέρες εξάλλου, ενώ δανείστηκαν τη γλώσσα των αρχαίων ελλήνων φιλοσόφων (πλατωνική, αριστοτελική, στωική), δεν εξέφρασαν και τις ιδέες αυτής, όπως λέγει και ο καθηγητής Ν. Ματσούκας (ελληνορθόδοξη παράδοση και δυτικός πολιτισμός, εκδ. Μήνυμα, σελ. 62, 1985).

Και πάλιν ο γέρων Ιωσήφ ερωτά : ‘’δεν γνωρίζεις ότι ο Ιησούς γίνεται ενί εκάστω θεραπεία πάσης ανάγκης ... ήγουν τροφή τω πεινώντι, τω διψώντι ύδωρ, υγεία τω ασθενεί, ενδυμασία τω γυμνητεύοντι, φωνή εις τους ψάλλοντας, τω ευχομένω πληροφορία και τοις πάσι τα πάντα εις σωτηρίαν; Πίστευσον τέκνον μου ότι εις όσα και αν πάσχωμεν, εις όλα ο Χριστός είναι άριστος ιατρός ψυχής και σώματος... ένα ολίγο τον εζητούμε και αυτός μας δίδει υπέρ πολύ... αφότου έγινα μοναχός, οσάκις ησθένησα, παντάπασιν δεν επιμελήθην τον εαυτόν μου... μήτε άφησα κανέναν να φροντίσει δια την σωματικήν μου  υγείαν, αλλά όλην την ελπίδα μου άφησα εις τον άμισθον ιατρόν...’’.
 
Ποιμένας και Θεραπευτής, Εκδόσεις Ακρίτας, π. Αδαμάντιος Αυγουστίδης, σελ. 76.
  «Αυτό το μαύρο τιμημένο ράσο δεν θα το άλλαζα με βασιλική πορφύρα! Εδώ σ’ αυτό το τριμμένο ράσο κρύβεται ένας Θεός», έλεγε ο γέρων Σωφρόνιος του Essex. Κι εμείς εδώ ρωτάμε αν θα ‘ναι καλύτερα να το  καταργήσουμε... Και ο γέρων Γαβριήλ, ο ρώσος αναχωρητής, αναφερόμενος στο μοναχικό ένδυμα – σχήμα λέγει ότι η εξωτερική εμφάνιση του μοναχού είναι απαραίτητη για την εσωτερική του κατάσταση, για την ψυχή του, την καρδιά του, το νου του, το θέλημά του.

Κι ένας άλλος άγιος, επίσης ρωσικής καταγωγής, ο όσιος Λουκάς, ο χειρουργός και επίσκοπος, δεν το έβγαζε ούτε και όταν χειρουργούσε. Και εξαιτίας του βασανίσθηκε, εξορίσθηκε και ταπεινώθηκε μέχρι το θάνατό του άπειρες φορές, όπως έχουμε αναφέρει και στη σχετική εκπομπή της ΕΤ ‘’αρχονταρίκι’’ με το συγγραφέα του βίου του, πατέρα Νεκτάριο Αντωνόπουλο.
 
Ενθ’ ανωτέρω: παραπομπή (2) σελ. 76 &77.
  Higgins ES.  A review of unrecognized mental illness in primary care.  Arch Fam Med.  1994; 3 : 908-917 και
Santorius N. Psychiatry in the framework of primary health care: a theat or boots to psychiatry? Am J Psychiatry. 1997; 154 (June suppl.): 67-72.
  Του είχαν μείνει, βλέπετε, κάποιες ευτυχώς ευαισθησίες για τον πόνο που αναιτίως προκαλούσε στη γυναίκα του, από τις οποίες φρόντισε να τον απαλλάξει ο ψυχαναλυτής!
 
Από το κεφάλαιο Ethics and the doctor – patient relationship, στο βιβλίο Psychiatric, Secrets των James &Alan Jacobson MD s σελ. 517 (1996) παράβαλε ακόμα και τα όσα αναφέρουν οι Pope KS. Keith – Spiegel P, Tabachnick BG: στο άρθρο τους Sexual attraction to clients: The human therapist and the inhuman training system, στο περιοδικό Am Psychol 41: 147-158, 1986.
  Simon R: Clinical Psychiatry and the Law, Washington, DC, American Psychiatric Press, 1987.
 
Τον τελευταίον καιρό έχουν επανειλημμένα γίνει συζητήσεις στο σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και στο σταθμό της Μητροπόλεως Πειραιώς για το θέμα που διαπραγματευόμαστε, δηλαδή την αναζήτηση λύσεων – θεραπείας των ψυχολογικών προβλημάτων με αποκλειστική αναφορά στην κοσμική γνώση και όχι στους πατέρες και τη δική τους αγιοπνευματική εμπειρία στα ζητήματα της ψυχής, με ιδιαίτερη έμφαση στη μόδα των ιερέων που συγχρόνως εξασκούν και την ψυχιατρική επαγγελματικά, επηρεάζοντας έτσι τους ανθρώπους και δίνοντάς τους λανθασμένο κατά τη γνώμη των γερόντων μήνυμα.

Στις σχετικές εκπομπές δε μου δόθηκε η ευκαιρία να καταθέσω τις απόψεις που έτυχε να γνωρίζω ότι είχαν οι σύγχρονοι άγιοι γέροντες πάνω στο θέμα.

Πολλά από αυτά που θα αναφέρω στο βιβλίο αυτό είναι από την σε ανύποπτο χρόνο – προ 22 ετών! – συζήτηση με τον γέροντα Πορφύριο, - που είχα την ευλογία να γνωρίσω και να συμβουλεύομαι από τότε και μέχρι την κοίμησή του – χωρίς να είμαι άξιος γι’ αυτή την τιμή, μιας και δεν κατάφερα να κάνω υπακοή, παρά σε ελάχιστα από όσα μας έλεγε – και όσα άκουσα από τον πατέρα Παΐσιο, όσες φορές ανέβηκα στο Όρος για να τον συμβουλευθώ στις δυσκολίες που είχα.

Έκανα επίσης κι άλλη φορά απόπειρα να μιλήσω σε εκπομπή που διηύθυνε ιερέας ψυχίατρος και επειδή γνώριζε τις απόψεις μου, προφανώς δε με «έβγαλαν στον αέρα», λέγοντας από ραδιοφώνου: «είναι και μερικοί ακροατές που διαφωνούν με μας... αυτοί είναι γνωστοί και δε θα ασχοληθούμε μαζί τους»...
 
2000 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ, Εκδ. Ακρίτας, σελ. 296, κείμενο π. Β. Θερμού. Στον τόμο αυτό συμμετείχα κι εγώ με ένα κείμενο, κατόπιν πιεστικών παρακλήσεων αγαπητών σε μένα προσώπων. Δε γνώριζα βέβαια τότε την κατάθεση των απαράδεκτων απόψεων, όπως αυτές, αλλά και άλλες παρόμοιες.
 

Διαβάστε τώρα σχετικά με τα όνειρα την αναφορά στο τέλος του βιβλίου – ξένη βιβλιογραφία – με αρ. 18 και θα καταλάβατε τι εννοούσε ο άγιος...
 
«Το Άγιον Όρος και η παιδεία του γένους μας», σελ. 74.
  Γέροντος Παϊσίου ‘’Επιστολές’’ α’ έκδοση 1994, σελ. 102-103. Σημειώνω, εδώ, ότι πρόκειται για κείμενα που ο ίδιος ο γέροντας έγραψε με το χέρι του, κι αυτό έχει σημασία.
 
Είναι η χειρότερη απάντηση που μπορεί να δώσει κανείς κατά την άποψή μου. Δείχνει απουσία αγάπης για τον πάσχοντα και απλοϊκή προσέγγιση από τη μεριά του γιατρού.
 
«Διότι οι κοσμικοί δεν αμαρτάνουν τα της γνώσεως πράττοντες, επειδή δεν ζητούν άλλην οδόν...» κατά το γέροντα Ιωσήφ, στο βιβλίο του «Έκφρασις μοναχικής εμπειρίας», σελ. 165.
 
Σε συζητήσεις που επιδίωξα να έχω μαζί τους δεν άκουσα λόγο πατέρων, αλλά κοσμικών ψυχιάτρων. Είδα μιαν απίστευτη εμμονή στην εφαρμογή της ψυχανάλυσης στα πνευματικά ζητήματα. Είδα να μειώνεται η αξία της εξομολογήσεως και το μυστήριο της μετανοίας στα λόγια τους.

Στα βιβλία τους δεν υπάρχουν παραδείγματα από τους πατέρες και τη χαριτωμένη δια παραβολών διδασκαλία τους πάνω στα προβλήματα ψυχολογικά και μη, δεν υπάρχουν ερμηνείες αυτών με βάση τη «θεωρία» και την εξ αποκαλύψεως γνώση, δεν υπάρχουν παραδοχές για την παρουσία του πονηρού, δεν υπάρχει το θαύμα, οι λογισμοί, η άσκηση, το πειρασμικό στοιχείο και τόσα άλλα βασικά για την κατανόηση της πνευματικής ζωής και της ψυχικής υγείας στοιχεία, παρά την κυριαρχούσα στα κείμενά τους αναφορά δεκάδων και εκατοντάδων αναλύσεων και παραδειγμάτων από τους φωστήρες της ψυχανάλυσης, που είναι για γέλια. Θα μπορούσα να σας παραπέμψω σε τέτοιες αναφορές και να χάσετε και εσείς το χρόνο σας με ανούσια και άχρηστη γνώση.

Δεν θα το κάνω. Αν κάποιος την χρειασθεί, ας κάνει τον κόπο να με ρωτήσει. Σε πνευματικά παιδιά άλλων συνιστούν συγκεκριμένες κινηματογραφικές ταινίες και θέατρο και βιβλία, πάντα ψυχαναλυτικού προσανατολισμού. Έχουν μάθει να βλέπουν, όπως λένε οι πατέρες, - «ανθρωποκεντρικά» και «ψυχολογικά» τα πάντα. Και βέβαια, όταν αυτή είναι η ανάγνωση, αυτή θα είναι και η «γραφή» και το εκάστοτε δείγμα της.

Η κάθε σου κίνηση και πράξη γίνεται αντικείμενο αυτόματης ψυχολογικής ερμηνείας και ανάλυσης.
Ας μιλούν με θαυμασμό για την ψυχολογία του βάθους. Οι περισσότερες αναλύσεις τους δεν έχουν να κάνουν με το βάθος της ψυχής και των ενεργειών της, που έτσι κι αλλιώς οι σχολές στις οποίες εθήτευσαν, ούτε παραδέχονται, ούτε γνωρίζουν, μιας και στερούνται οντολογίας για την ψυχή.

Στο επίσημο site στο Ίντερνετ της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας αναφέρεται:
‘’Η ψυχανάλυση συνεχίζει να αναπτύσσεται ως θεωρία του ανθρωπίνου ψυχισμού, προσφέροντας τη δυνατότητα να δεχθούμε και να εντάξουμε μέσα μας τα συγκρουσιακά και αντιθετικά στοιχεία του ψυχισμού μας, ενώ συγχρόνως αποδέχεται την ατομική ιδιαιτερότητα, που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο και το πεπερασμένο της ψυχικής μας ύπαρξης’’.

Επιχειρούν δήθεν διάλογο με την ψυχιατρική, όντας δήθεν από την πλευρά της θεολογίας. Το έκαναν προ ετών στη Θήβα. Εκεί να δείτε σύγχυση! Εκεί να δείτε υστερίες!

Ακόμα και σε ένα «σικέ» συνέδριο-ημερίδα, όπως αυτό, που οι πλείστοι μετέχοντες της υποτιθέμενης άλλης πλευράς ήσαν ημέτεροι, δηλαδή παιδιά που διάλεξαν την ψυχιατρική, ενώ ήταν όλα σχεδόν στο χώρο της εκκλησίας, ακόμα και εκεί η βαβέλ των διαφορετικών γλωσσών, που με το στανιό προσπαθούσαν να αποκρύψουν ως δήθεν μη υπάρχουσα, αναδυόταν σε όλο της το μεγαλείο, ακόμα και για αρχαρίους στα ζητήματα αυτά. Μόνοι οι «προχωρημένοι» δεν εννοούν να την καταλάβουν.

Όλη η φασαρία του εκεί «διαλόγου» έγινε για να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα και να ανοίξει ο δρόμος που διακαώς επιθυμούν, δηλ. να αποκτήσουν ακροατήριο, και σε δεύτερο χρόνο ακαδημαϊκή καρέκλα. Χωρίς υλικό δε γίνονται αυτά. Γι’ αυτό οργώνουν την πατρίδα μας παρέχοντας σε σεμινάρια κληρικών εκπαίδευση και γνώσεις ψυχανάλυσης. Η απλή ανάγνωση του υλικού αυτού του «διαλόγου» όμως, όπως καταγράφηκε στα πρακτικά, αναδεικνύει μια και μόνη αλήθεια: έγινε επίδειξη ψυχαναλυτικών δεξιοτήτων και γνώσεων από τους μετέχοντες και διοργανωτές, με ελάχιστες εξαιρέσεις.

Ας μας πουν, ποιον μη χριστιανό ψυχίατρο είδαν να έρχεται σε συνεννόηση και παραδοχή των αληθειών της ορθόδοξης θεώρησης των ψυχικών ασθενειών, ή έστω να παραδέχεται την ψυχή, την υγεία της ψυχής που είναι η θέωση, την ασθένειά της πους είναι ο σκοτασμός νου; Δέχθηκε μήπως κανείς τους την άποψη: «με την αγιότητα αλλάζει ο άνθρωπος, φεύγουν τα ψυχικά τραύματα.

Σήμερα οι ψυχίατροι το λένε ψυχασθένεια, ενώ στην πραγματικότητα είναι πειρασμική ενέργεια, που οφείλεται στις αμαρτίες»;

Έλεγε ο πατήρ Πορφύριος για το «ασυνείδητο» κάποιου: «πρόσεξε, αυτό που είδα, βρίσκεται στο ασυνείδητό του και δεν το γνωρίζει». Τι θα έβλεπε και πώς ο αναλυτής; Θα ήξερε και θα παραδεχόταν ότι είναι πειρασμική ενέργεια, που οφείλεται στις αμαρτίες; Ας πούμε ότι το έφερνε επάνω στις τεχνικές του όποιου Freud (free association, verbalizing whatever comes into his mind – αυτό μεταφράζεται με το ‘’να μιλά κανείς ελεύθερα και να λέει ό,τι του κατέβει στο κεφάλι’’ – without censure, while lying suspended in the limbo world of the psychiatrist’s couch…). Και μετά;

To free association (ελεύθεροι συνειρμοί) της ψυχανάλυσης είναι τόσο free, ώστε στο Life among the analysts ο Douglas Kirsner, ακούραστος ερευνητής στο χώρο των ψυχαναλυτικών σχολών και ιδρυμάτων, να μιλάει για Unfree Associations, για άλυτα και αξεπέραστα ενδογενή προβλήματα και σκάνδαλα στην καρδιά της ψυχανάλυσης και των σχολών της, ανεξαρτήτως προσανατολισμού (ακόμη και της American Psychoanalytic Association).

Ενώ οι Bollas & Sandelson στο βιβλίο τους The New Informants, μιλάνε αναλυτικά με τα μελανότερα χρώματα για την προδοσία της εμπιστοσύνης των ασθενών στην ψυχανάλυση και ψυχοθεραπεία (The Betrayal of Confidentiality in Psychoanalysis and Psychotherap, Jason Aronson, New York, 1995).

Βλέπε και στο The Intolerance of Diversity in Psychoanalytic Institutes, την εκτεταμένη αναφορά στη  μη ανοχή του διαφορετικού στα ψυχαναλυτικά ινστιτούτα.
(Eisold, K. 1994 Internat. J. Psycho-anal, 75: 785-800).

Μάλλον άλλοι είναι ‘’φονταμενταλιστές’’ και με ‘’ψυχισμικές εμπλοκές’’ τελικά που δεν ανέχονται το διαφορετικό...
Κάποτε που βρέθηκα στο Άγιο Όρος, στον πατέρα Παΐσιο, με ρώτησε, πώς τα πάω στο σπίτι. Του είπα καλά, γέροντα, με τα συνήθη προβλήματα, που έχουμε οι περισσότεροι. Για τα «συνήθη προβλήματα» μου είπε τότε ο γέροντας το ζευγάρι πρέπει να έχει τον ίδιο πνευματικό και ξαναρώτησε, αν ισχύει αυτό. Του είπα ότι πηγαίναμε στον πατέρα Πορφύριο και χάρηκε. Γιατί ξέρεις, μου είπε, ρε παιδί, τι τραβάνε όσοι πάνε αλλού ο ένας κι αλλού ο άλλος;

Γιατί κι ο κόσμος έχει τους πνευματικούς του και τους ψυχιάτρους. Ή όταν πάνε στον ίδιο πνευματικό, αλλά ακούει ο ένας το λογισμό του και δεν εφαρμόζει όσα του λέει εκείνος, αλλά αφήνει και μερικά, όπου εφαρμόζει, όσα του λέει το ταγκαλάκι μέσω τρίτων; Για να πάει καλά η σχέση σας θα πρέπει νάχετε τον ίδιο μάστορα, να σας πλανιάρει τους ρόζους που εξέχουν και σε σένα και στη γυναίκα σου και τότε δε θα έχετε προβλήματα!

Μου έκανε εντύπωση τότε η χρησιμοποίηση του τόσο παραστατικού παραδείγματος για τους ρόζους στο χαρακτήρα, που μόνο ο χαριτωμένος πνευματικός του ζευγαριού μπορούσε να πλανιάρει! Κι αυτό γιατί από μικρός δούλευα την «πλάνια» στο μαγαζί του πατέρα μου, για να ξεροζιάζουμε τα ξύλα που αγοράζαμε για να τα κάνουμε χρήσιμα κομμάτια λειτουργικά...

Αυτό μου έκανε περισσότερη εντύπωση ακόμα κι από μια άλλη αποκαλυπτική συνάντηση με το γέροντα άλλη φορά, όπου χωρίς να με ξέρει, με φώναξε με το όνομά μου, εκεί στη δροσερή αυλή με τα λουκούμια και το μαστραπά, «για να τρώτε, ευλογία»! Αυτή τη δεύτερη φορά, είχα ανέβει στο Όρος για να ρωτήσω το γέροντα αν θα έπρεπε να προηγείται η πνευματική μας προκοπή και να έπεται ο κοινωνικός αγώνας, που τότε μας έκαιγε σαν φοιτητές στο πανεπιστήμιο, μιας και δεν μπορούσαμε να «στεγαστούμε» σε πολιτικοκοινωνικούς χώρους, που δεν είχαν χριστιανική αναφορά και σχέση ουσιαστική με την ορθόδοξη εκκλησία μας.

Την απάντηση μας την έδωσε ο γέροντας ξεκάθαρα, όπως πάντα. Και φυσικά ήταν στον αντίποδα της λογικής που έχουν οι ψυχαναλυτές ιερείς: «ψευδοδιλήμματα συχνά εγείρονται για το αν προηγούνται οι αλλαγές προσώπων και νοοτροπιών ή οι αλλαγές θεσμών.» λέγει ένας από αυτούς σε σχετικό θέμα στο βιβλίο «2000 χρόνια μετά» των Εκδόσεων Ακρίτας, στη σελ. 294.
  Βλ. σημείωση στο τέλος, αρ. 29 της ξένης βιβλιογραφίας.
 Μητροπολίτου Ναυπάκτου &αγίου Βλασίου Ιεροθέου: Συζητήσεις για την ορθόδοξη ψυχοθεραπεία, τόμος γ’, σελ. 90-91. Έκδοση Ιεράς Μονής Γενεθλίου της Θεοτόκου (Πελαγίας).
 
Πρόκειται για συμμετέχοντα στο «διάλογο θεολογίας και ψυχιατρικής» της Θήβας, όπου ακόμα και οι έχοντες σχέση με την εκκλησία ψυχίατροι πρότειναν (σελ. 79 του σχετικού βιβλίου της Αποστολικής Διακονίας!) την εμπειρική και όχι μόνο θεωρητική μετοχή θεολόγων, ιερέων, μοναχών σε προγράμματα ψυχαναλυτικού τύπου θεραπείας από εκπαιδευμένους θεραπευτές, για να εμβαθύνουν σε θέματα προσωπικής ψυχολογικής αυτογνωσίας και θεραπείας για να διευκολυνθούν στην οικείωση των δωρεών του πνεύματος (!) Αν θέλετε να μάθετε λοιπόν τι θα μάθαιναν οι μοναχοί και οι ιερείς μέσα από αυτά τα προγράμματα διαβάστε τη σχετική αναφορά που παρεμβάλλεται.
 
Ποιμένας και Θεραπευτής, π. Αδαμαντίου Αυγουστίδη, Εκδ. Ακρίτας, 1999, σελ. 162.
  S. Freud, Psychoanalysis and Faith, The letters of Sigmund Freud and Oskar Pfister, New York 1963, EdsHeinrich Meng, Ernst L. Freud, Basic Books.
  Βλέπε παραπομπή 20 σελ. 49-52.
  από όπου και πριν, σελ. 54, 55, 57.
  Από το «Αθωνικό Ημερολόγιο» του π. Δ. Τάτση, εκδ. γ’ σελ. 72.
  Γέροντος Παϊσίου αγιορείτου Λόγοι γ’ σελ. 187.
  J. Holmes 1994 BMJ ii 1070.
  Από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Γιαννιτσιώτη, «Κοντά στον γέροντα Πορφύριο». Έκδοση Ιερού Γυναικείου Ησυχαστηρίου η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος, Αθήναι, 1995, σελ. 199.
  Αθωνικό Ημερολόγιο, του π. Δ. Τάτση, εκδ. γ’, σελ. 35.
  Σημαντικές πληροφορίες για την ύπνωση, όπως οι ίδιοι οι ασκούντες αυτήν τις καταθέτουν, μπορείτε να βρείτε στο τέλος του βιβλίου: ξένη βιβλιογραφία.
  Στο Ποιμένας και Θεραπευτής, σελ. 71.
  Transference & countertransference: αξίζει να σταθούμε λίγο σε ένα από τα «σπουδαία εργαλεία» που «ανακάλυψε» ο πατέρας τους ο Φρόυντ στη διαδικασία της ψυχανάλυσης, που είναι από τους πιο επικίνδυνους λογικούς ακροβατισμούς στο ‘’ναρκοπέδιο’’ της ‘’θεραπείας’’ αυτής. Κι αυτό δεν το λέμε εμείς, αλλά οι ψυχαναλυτές!
Σε μία μελέτη με υλικό ψυχιάτρους βρέθηκε ότι εξαιτίας της λειτουργίας της μεταβίβασης και αντιμεταβίβασης – που συνεχίζουν κατά τους αναλυτές να παίζουν ενεργό ρόλο στη σχέση γιατρού / αναλυομένου ακόμα και μετά το τέλος της θεραπείας – το 65% όσων είχαν αναπτύξει σεξουαλική σχέση ένιωθαν ερωτευμένοι με τις ασθενείς και το 92% πίστευε ότι και οι ασθενείς ήταν ερωτευμένοι μαζί τους (Gartrell N: Psychiatrist – patient sexual contact: Results of a national survey. Am J. Psych 143: 1126-1131, 1986).
Οι πιο κατάλληλοι υποψήφιοι για ψυχανάλυση θεωρούνται όσοι ανήκουν στην ομάδα YAVIS (young, attractive, verbal, intelligent and successful). Δηλαδή όσοι είναι νέοι, ελκυστικοί, ομιλητικοί, έξυπνοι και επιτυχημένοι. Οι χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου και οι μοναχικοί δεν κάνουν και δεν βοηθιούνται από τις ψυχοθεραπείες. (oxford handbook of clinical specialties p. 386 4th edition.)
Με αυτήν την αριστοκρατική λογική που δουλεύουν βέβαια που να χωρέσουν οι φτωχούληδες του Θεού! Όπως χαρακτηριστικά μου είπε ψυχαναλυτής, στον οποίο παραπέμπει γνωστός ιερέας ψυχίατρος: η ψυχανάλυση είναι μια θεραπεία πολυτελείας για λίγους (διάβαζε YAVIS).
Λέω να αφήσουμε τα αριστοκρατικά ψυχαναλυτικά ντιβάνια για να ξαπλώνουν σαν την Πυθία οι λίγοι και να παρλάρουν, όπως τους έρχεται στο free association οι εκλεκτοί πελάτες τους, κατά πως λένε τα κλασικά ψυχιατρικά εγχειρίδια, 5 φορές την εβδομάδα (Pocket Psychiatry, Kamaldeep, Weich & Lloyd, WB Saunders 1997, p. 322), παρατώντας σπίτια, παιδιά, εργασία, σχέση, αναλυόμενοι εμβριθώς, την ώρα που ο κάθε νάρκισσος θεραπευτής καπνίζει αρειμάνιος το τσιγαράκι του.
Στο ιατρείο που χρόνια κάνω έχω δει πάσχοντες να βοηθιούνται κάπως και για λίγο από την ψυχιατρική παρέμβαση, ποτέ όμως να θεραπεύονται, με την έννοια που έχει η θεραπεία στην ορθόδοξη πνευματικότητα.
Να σημειώσω, εδώ, ότι άλλη μια μόδα που λανσάρουν οι ιερείς αυτοί είναι και η εναλλακτική ιατρική και ιδίως η ομοιοπαθητική, για την οποία είχαν εντελώς απορριπτική άποψη οι γέροντες (και ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών βεβαίως).
Ας ακούσουμε έναν από τους ψυχαναλυτές που δουλεύει χρόνια στο χώρο μας, πως βλέπει τη μεταβίβαση: η ανάδυση της μεταβίβασης εξαρτάται από την ικανότητα του αναλυομένου να δεχθεί τον αναλυτή ως αντικείμενο πόθου. Η εξομολόγηση δεν είναι θεραπευτική διαδικασία (σε αντίθεση εννοείται με την δική του θεωρία) και η διαφορά της από την ψυχανάλυση είναι δυσδιάκριτη (περιοδικό Σύναξη, Ιαν 98 σελ. 55-73, του Κυριαζή Δ., ψυχανάλυση και εξομολόγηση). Στο ίδιο σχόλιο επιμένει ότι η συγχώρηση των αμαρτιών κατά την εξομολόγηση και η θεία κοινωνία δ ε ν ανακουφίζουν τη συνείδηση του πιστού και δ ε ν φέρνουν την ψυχική γαλήνη, κάτι που πετυχαίνει η ψυχανάλυση (!)
Επίσης, η ψυχανάλυση εισάγει – από το παράθυρο της επιστήμης λέει ο συνάδελφος κι εγώ σκέτο από το παράθυρο – το θεσμό του γέροντα στο πρόσωπο του ψυχαναλυτή.
Η δε εξαγόρευση των λογισμών κατ’ αυτόν λειτουργεί όπως ακριβώς και ο βασικός ψυχαναλυτικός (φροϋδικός) κανόνας των ελεύθερων συνειρμών, δηλ. το free association για το οποίο αναφερόμαστε στη σελ. 14.
Βέβαια, αν πάμε παραπέρα στους αναλυτές του Freud, τη ‘’σπουδαία’’ αυτή εργασία της μεταβίβασης την χρησιμοποιούν και ως συνώνυμη της τηλεπάθειας (telepathy) υποστηρίζοντας ότι η ψυχανάλυση μέσω αυτής είναι ιδανική, στο να ερμηνεύει τα παραψυχολογικά φαινόμενα. Βλέπε και σχετική υποσημείωση στο τέλος του βιβλίου.
(Int J Psychoanal 1983: 16 (3): 71-81. Freud’s thought transference, repression, and the future of psychoanalysis, Farcell D.)
Όπως συμβαίνει και με την σχετική Ganzfeld, πάλι στην ψυχανάλυση, που προκαλεί ‘’εξωαισθητικές εμπειρίες’’ κατά τον J. Milton μέσω των οποίων επικοινωνεί το ασυνείδητο και των δύο (δηλ. του γιατρού και του ασθενούς)!
Από: J Am Acad Psychoanal 1988 Jul; 16 (3): 269-94 Silverman S. Corespondences and thought – transference during psychoanalysis. Psychoanalytic Institute of New England, Brookline, MA.
  Βλέπε και σχετική βιβλιογραφική παραπομπή στο τέλος με αρ. 30.
  ‘’Εξομολόγηση και ψυχοθεραπεία’’, από τη διεύθυνση στο internet άλλου ιερέα, ψυχοθεραπευτή νέων και παιδιών, όπως υπογράφει. Κατ’ αυτόν οι λεγόμενες ‘’ψυχικές ασθένειες’’ δεν έχουν σχέση με την ψυχή αλλά με την ψυχολογική ζωή του ανθρώπου (;) Βέβαια, αλλιώς μας τα λέει ο πάστορας Anton Boisen – πρώτος διδάξας και παράδειγμα για τους δικούς μας – και ψυχαναλυτής: «στην ψυχική διαταραχή διαλεγόμαστε με πρόβλημα το οποίο είναι κατ’ ουσίαν πνευματικής φύσεως» (στο Journal of Pastoral Care, 5: 1, p. 8, 1951).
Επίσης, με την Ψυχανάλυση ο άνθρωπος απαλλάσσεται (ούτε καν προσπαθεί...) από τις παιδικές φοβίες, ενοχές και συμπλέγματα που απέκτησε λόγω κακής αγωγής και οικογενειακών συνθηκών ζωής κατά την παιδική ηλικία. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από ερμηνείες πραγματικών γεγονότων του παρόντος και παρελθόντος, αλλά και ονείρων.
Μετά τα όσα αναφέρθηκαν, μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι η πνευματική ζωή είναι προϋπόθεση της υγείας της ψυχής, δηλαδή της σωτηρίας, αλλά δε σημαίνει ότι θα μας οδηγήσει κατ’ ανάγκην σε μια προσωπικότητα τέλεια ισορροπημένη. Όχι επειδή δεν μπορεί να το κάνει, αφού το έχει κάνει τελικά στους αγίους, αλλά γιατί δεν είναι αυτοσκοπός της.
Με άλλα λόγια μπορεί να είναι κάποιος ισορροπημένος ψυχολογικά (με την καθημερινή έννοια του όρου, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι) και να απέχει από τη σωτηρία, να απέχει από το Θεό, αφού τον έχει αρνηθεί. Αντίθετα, μπορεί κάποιος να πάσχει σοβαρά ψυχολογικά και να βρίσκεται μέσα στη σωτηρία, έστω και αν κάνει βήματα σημειωτόν. Ένα σχόλιο:
α) ‘’η πνευματική ζωή δεν έχει σκοπό της να είμαστε προσωπικότητες τέλεια ισορροπημένες’’, λέγει ο ιερεύς: Μήπως έχει σκοπό της να είμαστε 50%, 20% ή ανισόρροποι τελείως; ατελώς ισορροπημένες προσωπικότητες μήπως; Εγώ πάντως όσους γνωρίζω να προσπαθούν να ζήσουν εν Χριστώ, ξέρω ότι δεν το κάνουν για να αφήσουν την ψυχούλα τους και λιγάκι ανισόρροπη, για να δουλεύουν οι ψυχίατροι – αναλυτές, αλλά αντίθετα για να απαλλαγούν από τα πάθη και να ησυχάσουν ακριβώς και κυρίως από τα ψυχολογικά, μαζί με όλα όσα τους ταλανίζουν.
β) Προτείνω να περάσουν πάντως καλού κακού και όσοι μαρτύρησαν για το Χριστό μας από ψυχανάλυση, αναδρομικώς. Δεν μπορεί, όλο και κάποιο τραύμα θα έφεραν από την παιδική τους ηλικία. Κι επειδή τότε δεν είχε ανακαλυφθεί το μέγα αξίωμα του οιδιπόδειου, ας μη στερηθούν την εφαρμογή του! Στο τέλος-τέλος για να πάνε να φάνε το κεφάλι τους, δε μπορεί, κάποια ανισορροπία θα είχαν (οι μεν άρρενες δεν θα τα πήγαιναν καλά με τον πατέρα τους, οι θήλεις με τη μητέρα τους). Πάντως να ήταν 100% ισορροπημένοι και πνευματικά υγιείς, το αποκλείω!
  Φώτης Κόντογλου «Ευλογημένο Καταφύγιο», σελ. 293: αξίζει η παράθεση της παραγράφου νομίζω: «Σήμερα οι περισσότεροι καλλιτέχνες είναι κάποιοι μικρόμυαλοι που δεν έχουνε τίποτε να εκφράσουνε, μα ωστόσο κράζουνε πως συγκλονίζονται από «αγωνίες ανέκφραστες», από «σεισμούς ψυχικούς», από κραδασμούς του υποσυνειδήτου» - ανάθεμα σ’ εκείνον τον γεροβρυκόλακα τον Φρόυντ –από «συμπλέγματα», από ηρωικές αντιλήψεις για τη ζωή κ.ά. Κι όλα αυτά δίχως πίστη σε τίποτα, που το καυχιούνται κιόλας, γιατί η απιστία είναι το πιο σίγουρο σημάδι για να περάσει κανένας για σπουδαίο μυαλό, κι ας είναι γεμάτο μικρολογίες και απίστευτες τρέλες».
  Από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Γιαννιτσιώτη «Κοντά στον γέροντα Πορφύριο», Έκδοση Ιερού Γυναικείου Ησυχαστηρίου η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος, Αθήναι, 1995, σελ. 206-210.
  Από το βιβλίο του Πέτρου Μπότση: Φιλοκαλία των Ρώσων Νηπτικών, γ’ έκδ., 1983, σ. 55.
  Από το βιβλίο ‘’Ποιμένας και Θεραπευτής’’ σελ. 58.
  Από όπου και η 25 παραπομπή, σελ. 26.
  ‘’Οι άγιοι Πατέρες διδάσκουν ότι η φαντασία είναι μια φυσική ενέργεια της ψυχής, η οποία μετά την πτώση υποδουλώθηκε σε εικόνες ή εσφαλμένες ιδέες, που προκαλούν σοβαρά προβλήματα στον ψυχοσωματικό οργανισμό του ανθρώπου. Έτσι, ο άνθρωπος με την κάθαρση απαλλάσσεται από φανταστικές εικόνες, δηλαδή η ενέργεια της φαντασίας παραμένει ανενεργός, ελεύθερη από κάθε εικόνα. Με την έννοια των φανταστικών εικόνων κάνουμε λόγο για το ότι η φαντασία στον άνθρωπο είναι μεταπτωτικό φαινόμενο.
Είναι, δηλαδή, αποτέλεσμα της πτώσεως του ανθρώπου. Φαντασία ακόμη δεν έχουν ούτε οι άγγελοι. Επομένως, φαντασία έχουν οι άνθρωποι και οι δαίμονες. Γι’ αυτό και οι δαίμονες ενεργούν πολλές εικόνες και επιδιώκουν να εξάψουν το φανταστικό. Έτσι μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι τα λεγόμενα ψυχολογικά προβλήματα είναι όλα αποτέλεσμα υπονοιών, λογισμών, σκέψεων, που όλα αυτά ενεργούνται μέσα στο εύκρατο κλίμα της φαντασίας.
Ο άνθρωπος, όσο είναι ασθενής πνευματικά, τόσο και διακατέχεται από πολλές εικόνες που προσφέρει το φανταστικό της ψυχής. Η πνευματική υγεία φαίνεται στην κατά το δυνατόν εκμηδένιση της φαντασίας. Πραγματικά, όταν ο νους  ελευθερωθεί και φωτισθεί, τότε παύουν όλες οι ενέργειες’’.
Από την προαναφερθείσα εξαιρετική για τα όσα διαπραγματευόμαστε εδώ σειρά του μητροπολίτη Ναυπάκτου και αγίου Βλασίου Ιεροθέου, που με συντρόφευε καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης, χάρη στην αγάπη της ηγουμένης της Ιεράς Μονής Γενεθλίου της Θεοτόκου, Φωτεινής, στο Θεολόγο.
  Αναμνήσεις από τον γέροντα Πορφύριο, Αναστασίου Τζαβάρα, β’ έκδοση 1992, Εκδόσεις «Επτάλοφος».
  Συζητήσεις για την Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία του Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Αγίου Βλασίου Ιερόθεου, 3, σελ. 229.
  Αγ. Βαρσανουφίου, απ. χ’.
  Ελληνορθόδοξη παράδοση και δυτικός πολιτισμός, Εκδ. Μήνυμα, σελ. 62, 1985.



Το μεγαλείο της Ιερωσύνης

< ...
Περισσότερα >>

Προϋποθέσεις Ιερωσύνης

< ...
Περισσότερα >>